جام جم اوحدي مراغي

روح در عرش و جسم در زندان
چهره او گشاده، لب خندان

هر که در توبه پايدار آمد
در دگر رکنها سوار آمد

در مقامي چو مرد رست آيد
در مقام دگر درست آيد

در چنين حالت ار خوري دارو
راست کن گور در پس بارو

در زمين آنکه خار و خس بگذاشت
تخم در وي کجا تواند کاشت؟

خرقه پوشي، تو در چنين کس پوش
ورنه در خرقه کش سر و مخروش

توبه در لاي اين سخن در جست
اين سخن را ببين، که کم خرجست

هر چه در وي نشان غير بود
در طلب کردنش چه خير بود؟

در و ديوار در شمار تواند
انجم و آسمان بکار تواند

خانه را در مکن، که در بندست
وندرو زر منه، که زر گندست

غير در غار ما نمي گنجد
عشوه در بار ما نمي گنجد

که چو بادت در شکنبه زند
آتشت در کلاه و پنبه زند

هر چه در کون و مکان بيند
از ازل قدرتي در آن بيند

گرگ در دشت و شير در بيشه
همه هم حرفتند و هم پيشه

زان چنين در بلا و در بندي
که به تقدير حق نه خرسندي

دل درين دختر و پسر چه نهي؟
تن در آشوب و در سر چه نهي؟

دل خوشند ار چه در گذار استند
تا مبادا که در ديار استند

متصل گردد اين اثر در ذات
هم چو تاثير مهر در ذرات

گر ز دانش در قبول زني
دست در دامن رسول زني

نيست تن را مهار در بيني
جز خرد در دماغ، اگر بيني

تا نخواني مقالتي در عشق
نکني وجد و حالتي در عشق

داده در سر و در ملا دل و هوش
به زباني ز بي زباني گوش

در تو و ديدن تو خيري نيست
ورنه در کاينات غيري نيست

چون در آن قرب محو گردي تو
صورت خويش در نوردي تو

ليک هم آفتيست در هوشت
که نرفت آن خطاب در گوشت

تا نهنگت به کام در نکشد
دست غولت به دام در نکشد

روي در روي ننگ و نام کند
از در و کوچه اقچه وام کند

نروي از در تو باز استند
بروي جمله در مجاز استند

رفتنش بر در تو بودي عار
بر در خود ترا ندادي بار

چون به اين جامه در شدند اوباش
شد در آفاق مکر ايشان فاش

در فزوني زيان تست و کسان
در فزوني مرو چو بوالهوسان

گر مريدي ز دار دور شود
در مريدي در آن حضور شود

نيست در راه عشق پيچ مپيچ
روشني در فناست، ديگر هيچ

پدري داري اندرين بالا
گشته در اصل و در گهر والا

غرقه خواهي شدن مکن زشتي
که در افتادت آب در کشتي

باغ مينو گشاده در درهم
شاخ مينا کشيده سر در هم

ملکش در نوازش آرد و ناز
ميکند در جهان جان پرواز

تير انصاف در کمان آرند
جان به شکرانه در ميان آرند

گرتو از بهر باغ در کاري
در ده اين باغ ها بسي داري

جاي خود در بهشت باقي کن
رخ در آن بزمگاه ساقي کن

دست جز بر در قبول مکش
داس در گندم فضول مکش

تو که در بند قليه و ناني
کي رسي در بهشت رحماني؟

جان او در تموز و يخ بندان
زنده، ليکن فتاده در زندان

اگرش قطره ايست در کوزه
هم از آن بحرهاست در يوزه

ديوان انوري

عشق در خواب و عاشقان در خون
دايه بي شير و طفل بيمارست

نگويي کاين چنين عيد و عروسي
طرب در روزه عشرت در نمازست

در قدح همچو عقل و جان در تن
آشکارست اگرچه پنهانست

تنم در بند هجر تو اسيرست
دلم در دست عشق تو زبونست

در آرزوي خواب شب از بهر خيالت
حقا که تنم راست چو در خواب خياليست

در کجا مي خورد مرا غم عشق
در همه خانه ام يکي تا نيست