ديوان امير خسرو

بس پارسا که از هوس شاهدان مست
در ميکده در آمد و بر سر سبو گرفت

رها کنيد که تن در دهم به بدنامي
که نام نيک در آيين عاشقي ننگ است

کمال حسن تو جايي رسيد در عالم
که خلق را به دو خورشيد در گمان انداخت

همي کشند که نامش مبر، چو در دلم اوست
زيان چگونه زبان در دهان تواند داشت

خسرو از اين گونه که در خود گم است
عاقبتش در طلب و جستجوست

پرده برافگن که گه والضحي است
زانکه رهي در تو و در خود گم است

باغ در رقص و جنبش است، زآنک
بانگ بلبل به گوشهاي در است

باغ در رقص آمد، اي خسرو
بانگ بلبل به گوشهاي در است

ساقيا، غوطه ده مرا در مي
که مي آشام شعله در جگر است

بنده خسرو در آرزوي لبت
نمک تو که نيش در جگر است

نسبتي هست در دهان تو، ليک
در ميان تو نسبتي هم نيست

پاي در ره نهاد و مهر گذاشت
زانکه در راه مهر کم رفته ست

سراندازيم به که راني ز در
که سر بي در دوست درد سر است

کردم مقابل رخ تو آفتاب را
چيزي ست در رخ تو که در آفتاب نيست

عاشق که پاره دامن در کوچه ها نيفتد
گو گرد پا در آور دامن استقامت

غمهات در دل شب پيش خيال گويم
اي آنکه خفته اي خوش در منزل سلامت

ضايع مکن دعاي خود، اي پارساي وقت
در حق بيدلي که نه در خورد اين دعاست

خيال زلف تو در ديده ام شبي گرديد
ازان خيال مرا اشک ناب در نظر است

بيا چو آب خضر تا ببينيم در پاي
بسان خاک که در پاي آب گردد پست

گرفتاري من در گيسوي جانان کسي داند
که در دام بلايي همچو خسرو مبتلا باشد

در خواب نبيند رخ آرام دگر بار
هر دل که طمع در طلب وصل شما کرد

بر من که در توبه ببستند، غمي نيست
بايد که روم تا در خمار نبندند

بيچاره دلم در شکن زلف تو خون شد
آري، چه کند، مصلحت وقت در آن ديد

گر زانکه صلاح از من آشفته بجويند
در خانه کنيد و در خمار برآريد

در عشق علم گردم و در مذهب عشاق
منصور شوم، گر به سر دار برآريد

در ديده من حسرت رخسار تو تا کي
در سينه من آتش هجران تو تا چند

در مردم من مردمک ديده نگنجد
اکنون که مرا روي تو در چشم تر آمد

اي ساقي بدمست، مزن تيغ، که در تن
خون آنقدرم نيست که در جام برآيد

سروي چو تو در اچه و در تته نباشد
گل مثل رخ خوب تو البته نباشد

بدخواه ترا در دو جهان روي سيه باد
در ديده خصم تو به جز مته نباشد

هر سر که نشد خاک در دوست، به معني
در راه يقين سرمه ارباب نظر شد

در دل چو بود عشق، نگنجد خرد و عقل
در مجلس خاص ملک اغيار نگنجد

بندي در خود بر من و حلقه نزنم، زانک
آن بخت ندارم که در بسته گشايد

ديوانه در سلسله، گر بوي تو يابد
ديوانه شود، سلسله در هم گسلاند

فردا که تو در گلشن فردوس خرامي
طوبي، ادب آنست، که در راه نرويد

چو نقش صورتش در آب و گل ماند
دلم در بند خوبان چگل ماند

گذر در کوي ما آن دوزخي راست
که جا در روضه رضوان نخواهد

غم آمد در دل تنگم، ندانست
که در تنگي کسي مهمان نخواهد

فغان، اي جان که در خسرو فراقت
چنان افتاد کاتش در که افتد

گر او بي ياد ما در مي نيفتد
فراموشيش پي در پي نيفتد

که داد آن بخت خوش روزي که ما را
ز در همچون تو خورشيدي در آيد

در باغ وصال مي گذشتم
گل در چپ و سرو راستابود

پنهان چو نماند راز خسرو
در کوچه و بام و در بگوييد

گر دلبر من بر من آيد
دل در بر و روح در تن آيد

ياد تو چو در دلم در آيد
جز مغز استخوان نسوزد

پيش آن محراب ابرو جان خلقي در دعا
همچو انبوه گدا در مسجد آدينه بود

گام دل بگذار در دنبال زلفت، از بهر آنک
موکشان در خاک راهش سرنگون خواهد کشيد

زخمهايي که ز نوک قلمت بود در او
در دل خويش نگه داشت، به اصحاب نبرد

عاشقان در نظر دوست چو جان افشانند
چه متاعي ست دو عالم که صلا در ندهند!

در تو حيرانست نمي داند نظارگيت
آن گهي خواهد دانست که در خانه شود