جوهر الذات عطار

در اينجا سر آنجا آشکارست
در آنجا ديد يکتا آشکارست

در اينصورت نمودارست جانان
حقيقت سر او در گلشن آمد

در اينصورت چو بنمايد جمالت
حقيقت در جهان نور جلالست

حقيقت من در اينجا راز اويم
درون جملگي در گفتگويم

چگويم اوفتادي در بلايت
چنين بد رفته آنجا در قضايت

زهي ابليس در جانان نديده
باخر در سوي جانان رسيده

همه در گفتگوئي تو فتاده
يقين در جستجوئي تو فتاده

جمال طلعت جانان در اعيان
نمودي در يقين جمله بديشان

همه در وصل گردان الهند
يقين در عشق سرگردان شاهند

گهي در عين پنداري بمانده
گهي در سر اسراري بمانده

ز نوشان در تجلي در گرفتست
حقيقيت بيشکي پندار رفتست

در اول ظاهرت گردد صفاتت
در آخر بازيابي عين ذاتت

خراباتي است دنيا در خرابي
اگر ساقي در اينجاگه بيابي

وصالم در دل خاکست تنها
در اينجاگه نمايم جمله تنها

نشان داري کنون در پاکبازي
ولي بايد در آخر پاکبازي

منم سلطان معني در حقيقت
که در معني سپردستم طريقت

توئي امروز در معني يگانه
دم منصور داري در زمانه

دمادم پير در مستي اسرار
شدي در حالت اسرار بيدار

همه در بحر استغنا فنائيم
همه در عين ديدار خدائيم

همه اينجايگه در گفتگوئيم
در اين ميدان وحدت همچو گوئيم

شفاي عاشقان داري در اينجا
حقيقت عين ديداري در اينجا

کنون عطار بحر لامکانست
حقيقت در مکين و در مکانست

مجموعه آثار عطار

صدف بگزيده و بگذاشته در
نميدانند که دارد گوهر در

حقيقت تا ابد در جهل ماني
بماني در جحيم جاوداني

همي کوشند در آزار درويش
همي هستند در آرايش خويش

چه ره يابي بسويش در معاني
بيابي در حقيقت کامراني

در آن بحرند غواصان طلبکار
کزين دريا برآرند در شهوار

شود ظاهر ازيشان در مقامات
سخنها در فراسات و کرامات

شوند غواص در بحر شريعت
بيابند اندرو در حقيقت

هميشه در ملامت عشقبازند
که يکدم با سلامت در نسازند

طالبان در جستجوي او بدند
عالمان در گفتگوي او بدند

در خودي گرفتار آمدي
لاجرم در عين پندار آمدي

سبوي آب در درياچه سنجد
ولي در کوزه کوچک نگنجد

تو سيمرغي وليکن در حجابي
تو خورشيدي وليکن در نقابي

ويس و رامين

سخن شان در فصاحت آبدارست
هنرشان در شجاعت بيشمارست

هنر در فارسي گفتن نمودند
کجا در فارسي استاد بودند

گروهي مي خوران در بوستاني
گروهي گل چنان در گلستاني

شکرشان در سخن همراز گشته
گهرشان در خوشي انباز گشته

دريغا نام من در هوشياري
دريغا رنج من در مهرکاري

نشانده دلبرش را در عماري
چو اندر تاج در شاهواري

اگرچه در ميان بوستانم
ز اشک خويش در موج دمانم

منم در آتش هجران گدازان
توي در مجلس شادي نوازان

مرا در دام رسوايي فگندي
کنون در چاه تنهايي فگندي

مرا گم شد جواني در هوايت
هميدون زندگاني در وفايت

گهي در غربت از بيگانگانم
گهي در فرقت از ديوانگانم

به ايران در نژاد او کياني
بزرگي در نژادش باستاني

گهي کردي تماشا در خراسان
گهي نخچير کردي در کهستان

ديوان عراقي

گفتگويي در زبان ما فکند
جستجويي در درون ما نهاد

با عشق قرار در نگنجد
جز ناله زار در نگنجد

در دل نکني مقام يعني
با قلب عيار در نگنجد