منطق الطير عطار

بي کسانرا کس تويي در هر نفس
من ندارم در دو عالم جز تو کس

از درت گر يک شفاعت در رسد
معصيت را مهر طاعت در رسد

مادري را طفل در آب اوفتاد
جان مادر در تب و تاب اوفتاد

آن يکي در صدق هم راز و زير
و آن دگر در عدل خورشيد منير

هم هدايت در جهان و هم هنر
امتش در عهد او شد بيشتر

در همه آفاق هم دم مي نيافت
در درون مي گشت و محرم مي نيافت

اي گرفتار تعصب مانده
دايما در بغض و در حب مانده

ميل در صديق اگر جايز بدي
در اقيلوني کجا هرگز بدي

با در منه شهر را برخاستي
مي شدي در شهر وره مي خواستي

نيست آسان تا که جان در تن بود
عهده خلقي که در گردن بود

آنک در جانش چنين شوري بود
در دلش کي کينه موري بود

گر شود در پاي خاري ناگهت
حب و بغض کس نماند در رهت

آنک او در دست خاري مبتلاست
زو تصرف در چنان قومي خطاست

آن نه من بودم که در سجده گهي
خار در چشمم شکست اندر رهي

خه خه اي کبک خرامان در خرام
خوش خوشي از کوه عرفان در خرام

تنگ دل زاني که در خون مانده اي
در مضيق حبس ذوالنون مانده اي

هرک در وي باخت جان از خود برست
در ره جانان ز نيک و بد برست

خنده گل گرچه در کارت کشد
روز و شب در ناله زارت کشد

در سخن گفتن شکر ريز آمده
در شکر خوردن پگه خيزآمده

من در اين زندان آهن مانده باز
ز آرزوي آب خضرم در گداز

من نه آن مردم که در سلطان رسم
بس بود اينم که در دروان رسم

من نيابم در جهان بي آب سود
زانک زاد و بود من در آن بود

کبک بس خرم خرامان در رسيد
سرکش و سرمست از کان در رسيد

چون بود در تيغ گوهر بر دوام
زان گهر در تيغ مي جويم مدام

چون ره سيمرغ راه مشکل است
پاي من در سنگ گوهر در گلست