جمشيد و خورشيد ساوجي

مسيحا در رواقش دير کرده
کواکب در بروجش سير کرده

ديوان سنايي

در مغکده ها بود مقامم
در مصطبه ها بود قرارم

در کوي قلندري و تجريد
در کم زدن اوفتاده ماييم

بادي داريم در سر ايراک
در پيش سگ تو خاکپاييم

گر چه کبکيم در ممالک خويش
مانده در جستجوي بازانيم

چرخ در بالام گوهر تافته
طبع در پهنام عنبر بيخته

در رود زدن شکر سماعي
در گوي زدن شکر سواري

سرمازدگان آب و گل را
در جمله، بهار در بهاري

هفت در دوزخند در تن تو
ساخته نفسشان درو دربند

تر مزاجي مگرد در سقلاب
خشک مغزي مپوي در تاتار

خدايست در هر عنايي معينم
خدايست در هر بلايي ملاذم

کش در چمن رسول بخرامم
خوش در حرم خداي بگرازم

دوستانش حريق در دوزخ
نيکخواهش غريق در قلزم

در يمينش نهاده دعوي
در يقينش نتيجه برهان

باد بي حميتانه در سبلت
نام بي دولتانه در ديوان

زين معني زاد در مدينه
اين دعوي کرده در خراسان

در راه قلندري مهيا بايد
آلودگي جهان نه در برگيرد

حديقة الحقيقة و شريعة الطريقة سنايي

نفس در موکبش ره آموزيست
عقل در مکتبش نوآموزيست

کرده در راه ناجوانمردان
در هوا شمع و شمعدان گردان

زنگي زشت در بلاجويي
خوش دلي يافت در سيه رويي

بي خبروار در مشيمه لا
کرده در کار آسياي بلا

آنکه باشد به خانه در خويشش
در شبانگاه آورد پيشش

در بهشت فلک همه خامان
در بهشت تو دوزخ آشامان

در جهان چيست سر رباني
در ميان چيست رمز روحاني

قدش در ازل نفرسودست
ندمش در ابد نياسودست

نور بيننده در گوينده
جز از آن در نجسته جوينده

نوح در حصن عصمتت جسته
روح در چاکري کمر بسته

در رسالت تمام بود تمام
در کرامت امام بود امام

در ره مصلحت مکرم اوست
در طريق خدا معظم اوست

اهد قومي در آن ميان گفته
در کنارش عقيق ناسفته

شاهد حق روانش در خفتن
نايب حق زبانش در گفتن

ناصرالله در رعايت حق
حکم حق کرده در ولايت حق

از در کفر گل برآرنده
در دين را نگاه دارنده

در ديار عرب براعت او
در زمين عجم شجاعت او

ديو گرينده در ملاعبتش
عقل خنديده در متابعتش

عقل در آب رويش آغشته
سهو در گرد دينش ناگشته

نسبش در سيادت از سلطان
حسبش در سعادت از يزدان

منهج صدق در دلائل او
مهتري زنده در مخايل او

بوده در زير گنبد ارزق
حجت صدق در محجت حق

در طريقت دواج امت بود
در شريعت سراج امت بود

در گفتار بيهده در بند
به قضاي خداي شو خرسند

در مصالح مدبر جان اوست
در ممالک دبير يزدان اوست

نفس روينده در رعايت اوست
نفس گوينده در هدايت اوست

نتف او در آسمانه نقل
نکتش در کتابخانه عقل

طالب در و انگهي کشتي
در نيابي نيت بدين زشتي

کس چنو کم شنود در سلفوت
برزگر در مزارع ملکوت

نقش اعجاب هست در سينه
قبه شش جهت در آيينه

همه در نفس ناسپاس تواند
همه در پرده حواس تواند

هفت در دوزخند در پرده
عاقلان نامشان چنين کرده

عدل کن زانکه در ولايت عدل
در پيغمبري زند عادل