اشتر نامه عطار

گر تو اندر شک بماني مانده باز
کي رسي آن جايگه در پرده باز

گر تو بروي چيره گردي در زمان
صورت و معني بيابد زو امان

اين خيال لامحال از دل برون
کن که گردي در زمانه ذو فنون

از خيال صورت اشيا بگرد
بعد از اين در گرد اين صورت مگرد

هر چه ديدي در زمانه نيک و بد
آن تويي ليکن تو دوري از خرد

در خيال خويشتن چندين مشو
هر زماني بيش ازين غمگين مشو

هر چه آن در دهر آيد از خيال
هست پيش عارفان عين محال

همچو نقاشي خيال انگيز تو
همچو شاعر در خيال آميز تو

رمل زن چون در خيال خود شود
هر چه ميگويد هم از خود بشنود

در خيال خويش يک يک ميروند
خواه پير و خواه کودک ميروند

اين همه از فوق و تحت آمد پديد
هر يکي اندر خيالي در رسيد

هر چه در عالم بدي از خير و شر
جملگي کردند آنجا سربسر

از برون پرده آن مي باختي
در درون آن کار را مي ساختي

بر سر آن نطع چابک دست بود
هر چه بود او را همه در دست بود

هرچه در فهم آيد و عقل و خيال
کرده بود از نقشها خود بي محال

جمله از يک رنگ اما مختلف
در عبارت گشته کلي متصف

آن همه نقش عجايب در بساط
او فکندي اندران عين نشاط

هم تباهي آوريده اندرو
ديگر آن قوم آمده در گفت و گو

بود مردي کامل و بسيار دان
در حقيقت گشته بود او راز دان

تا کمال خويشتن حاصل کند
خويش را در نزد او واصل کند

در مقالات تو گفتار هوس
مي پزند و مي نداند هيچکس

جمله در کار تو حيران آمدند
جمله همچون چرخ سرگردان شدند

هر چه کردي آوريدي در بساط
جمله آن نقش کردم احتياط

چون کني در عاقبت آن خرد تو
از چه باشد عاقبت دست برد تو

سعي چنديني تو بردي اندران
از چه کردي خرد آن را در جهان