اشتر نامه عطار

از معاني موحد باشد اين
گر ببيند هم مکانرا در مکين

گر هزاران کاس بر آب آوري
آن زمان در اندرونش بنگري

در سوي باغي اگر آبي رود
هر درختي را از آن تابي بود

بود ابليس لعين از نور و نار
آدم از روي حقيقت در غبار

چون عزازيل آدم خاکي بديد
بعد از آن خود را در آن پاکي بديد

هر که او خود را ببينند در ميان
بر کنارست از صفاي صوفيان

علو و سفلم در بهشت جاودان
نور تحقيقم عيان اندر عيان

سالها گرديده ام شيب و فراز
تا قبولم در ميان عز و ناز

آنچه من دانم در اين خاک اي لعين
سر اسرار هويدا و يقين

چون نيامد در نظر اين خاک راه
کار خود کردي عزازيلا تباه

حق تعالي گفت اي جاسوس راه
چند خواهي کرد در آدم نگاه

تو کجا دريابي اين اسرار ما
گرچه سرگردان شدي در کار ما

ليک بر اسرار، ما داناتريم
عالم الاسرار در خشک و تريم

سجده کن يا لعنتم کن اختيار
تا مکافاتت کنم در روزگار

آسمان ديد و زمين و چرخ و ماه
کرد در اشيا يکايک او نگاه

در تماشاي بهشت او باز ماند
حق تعالي از ميان جان بخواند

عشق آمد پرده از رخ برگرفت
آدم بيچاره را در بر گرفت

در خطاب آمد که درياب آدمي
تا ابد چشم و چراغ عالمي

خويش را بشناس در زير و زبر
سجده کردندت ملايک سر بسر

در زمين و آسمان لشکر تراست
جسم و جان و جزو کل يکسر تراست

باز چون در راه حق بالغ شدي
تا ابد از جسم و جان فارغ شدي

اي دل آدم بتو گشته سرور
غرقه گشته در ميان نار و نور

گر نه او بودي شفاعت خواه تو
کي شدي پيدا در اين جا راه تو

آدم از آن شوق بيهوش اوفتاد
در نبود و بود، خاموش اوفتاد

يکزمان در خواب شد بيهوش او
بود از آن مستي عجب مدهوش او