منطق الطير عطار

برگرفتش تا برد با جاي خويش
آمدش مستي دگر در راه پيش

مرد عاشق چون بود در عشق زار
کي خبر يابد ز عيب چشم يار

عشق آن زن در دلش نقصان گرفت
کار او برخويشتن آسان گرفت

در جفاي من مرو زين بيش نيز
داد بستان اندکي از خويش نيز

در همه عالم گر آگاهي ازو
زو چه به داني که آن خواهي ازو

هرک در خلوت سراي او شود
ذره ذره آشناي او شود

عشق تو با جان من در هم سرشت
من نه دوزخ دانم اينجا نه بهشت

گر بسوزي همچو خاکستر مرا
در نيابد جز تو کس ديگر مرا

حاجت من در همه عالم تويي
اين جهانم و آن جهانم هم تويي

گر رجا و خوف نه در پي بدي
پس شما را کار با من کي بدي

چون شکستي، پاک در هم سوز تو
جمع کن خاکسترش يک روز تو

آن همي خواهم که تو شاهي کني
حلقه در گوش مه و ماهي کني

هر کسي مي گفت شاهي با غلام
در جهان هرگز نکرد اين احترام

تا بهشت و دوزخت در ره بود
جان توزين رازکي آگه بود

گفت هر چيزي که هست آن در جهان
خوب و زشت و آشکارا و نهان

اي طلب کار جهاندار آمده
روز و شب در درد اين کار آمده

اوست در هر دو جهان مقصود تو
گر ز روي امتحان معبود تو

بر تو بفروشد جهان پيچ پيچ
در جهان مفروش تو او را به هيچ

گفت ترسيدم که در روز شمار
بر سر آن جمع گويد کردگار

يا سپه را ده که کينه مي کشند
يا بگو تا در خزينه مي کشند

شه درين انديشه سرگردان بماند
در ميان اين و آن حيران بماند

مي گذشت او در ميان آن سپاه
چون بديد از دور او را پادشاه

خواند آن ديوانه را شاه جهان
پس نهاد آن قصه با او در ميان

چون نبيند بر تو زخم چوب هيچ
بي شک اندازد مرا در پيچ پيچ

تن برهنه کرد يوسف آن زمان
غلغلي افتاد در هفت آسمان