منطق الطير عطار

من چو با او برنمي آيم به زور
در دلم از غبن آن افتاد شور

عشوه ابليس از تلبيس تست
در تو يک يک آرزو ابليس تست

گر کني يک آرزوي خود تمام
در تو صد ابليس زايد والسلام

من به دينش مي کنم آهنگ سخت
زانک در دنياي من زد چنگ سخت

حق تعالي کرده لاشي نام او
تو به جان آويخته در دام او

هرک در يک ذره لاشي گم بود
کي بود ممکن که او مردم بود

هرک رابگسست در لاشي ء دم
او بود صد باره از لاشي کم

اين همه آتش ترا در پيش و پس
نيست ممکن گر نسوزي هر نفس

خواجه اي مي گفت در وقت نماز
کاي خدا رحمت کن و کارم بساز

تو ز ناز خود نگنجي در جهان
مي خرامي از تکبر هر زمان

پاک ديني گفت مشتي حيله جوي
مرد را در نزع گردانند روي

ديگري گفتش که من زر دوستم
عشق زر چون مغز شد در پوستم

مرد معني باش در صورت مپيچ
چيست معني اصل صورت چيست ، هيچ

زر که مشغولت کند از کردگار
بت بود ، در خاکش افکن زينهار

زر اگر جايي به غايت در خورست
هم براي قفل فرج استر است

ليک صبرم هست تا در زير دار
نردبانت از زير بکشد روزگار

در جهان چندانک آويزت بود
هر يکي صد آتش تيزت بود

تو فراغت جويي اندر مشغله
چون نيابي، در تو افتد ولوله

چون ترا در دست جان نتوان گذاشت
مال و ملک و اين و آن نتوان گذاشت

واو را بين در ميان خون قرار
پس الف را بين ميان خاک خوار

شيخ مي دانست، چيزي مي نگفت
همچنان مي داشت او زر در نهفت

آن مريد راه و پير راهبر
هر دو مي رفتند با هم در سفر

وادييشان پيش آمد بس سياه
واشکارا شد در آن وادي دو راه

شيخ راگفتا چو شد پيدا دو راه
در کدامين ره رويم اين جايگاه

در حساب يک جو از زر حرام
موي بشکافد به طراري مدام