منطق الطير عطار

نيست ممکن در ميان خاص و عام
از مقام بندگي برتر مقام

چون ترا صد بت بود در زير دلق
چون نمايي خويش را صوفي به خلق

ور شما اين جامه را اهل آمديد
در خصومت از سر جهل آمديد

چون تو نه مردي نه زن در کار عشق
کي تواني کرد حل اسرار عشق

يا به ترک شهر، وين کشور بگوي
يا نه، در عشقم به ترک سر بگوي

شاه گفتا زانک او عاشق نبود
در طريق عشق من صادق نبود

بر ميان بستي کمر در پيش او
خسرو عالم شدي درويش او

ليک چون در عشق دعوي دار بود
سربريدن سازدش نهمار زود

هرکه در هجرم سر سر دارد او
مدعيست دامن تر دارد او

اين بدان گفتم که تا هر بي فروغ
کم زند در عشق ما لاف دروغ

آشنا شد گرگ در صحرا مرا
و آشنا نيست اين سگ رعنا مرا

گفت اي سگ در جوالت کرده خوش
هم چو خاکي پاي مالت کرده خوش

بود در اول همه بي حاصلي
کودکي و بي دلي و غافلي

بود در آخر که پيري بود کار
جان خرف درمانده تن گشته نزار

بنده دارد در جهان اين سگ بسي
بندگي سگ کند آخر کسي

تا شود اين نفس کافر يک زمان
يا مسلمان يا بميرد در ميان

اين نيارستند کرد و آن رواست
در ميان چندين تفاوت از چه خاست

اسب چنداني که مي تازد سوار
بر بر او مي دود سگ در شکار

وانگهي بر تو نشسته اي امير
تو شده در زير بار او اسير

بر سرت افسار کرده روز و شب
تو به امر او فتاده در طلب

اي گرفته بر سگ نفست خوشي
در تو افکنده ز شهوت آتشي

روز و شب پيوسته لشگر مي رسد
يعني از پس مير ما در مي رسد

خوش خوشي با نفس سگ در ساختي
عشرتي با او به هم برساختي

غم مخور گر با هم اينجا کم رسيم
زانک در دوزخ خوشي با هم رسيم

خسروي در دشت شد با يوز و باز
آن دو روبه را ز هم افکند باز