منطق الطير عطار

تفت اين آتش چو سر بيرون کند
سنگ ريزه در درونم خون کند

در ميان سنگ و آتش مانده ام
هم معطل هم مشوش مانده ام

سنگ ريزه مي خورم در تفت و تاب
دل پر آتش مي کنم بر سنگ خواب

دل در اين سختي به صد اندوه خست
زانک عشق گوهرم بر کوه بست

من به سيمرغ قوي دل کي رسم
دست بر سر پاي در گل کي رسم

گر نماند رنگ او سنگي بود
هست بي سنگ آنک در رنگي بود

چون سليمان ملک خود چندان بديد
جمله آفاق در فرمان بديد

من نمي خواهم که در دنيا و دين
بازماند کس به ملکي هم چنين

هست آن در جنب عقبي مختصر
بعد ازين کس را مده هرگز دگر

دل ز گوهر برکن اي گوهر طلب
جوهري را باش دايم در طلب

زان هماي بس همايون آمد او
کز همه در همت افزون آمد او

جمله را در پر او بايد نشست
تا ز ظلش ذره اي آيد به دست

هدهدش گفت اي غرورت کرده بند
سايه در چين، بيش از اين برخود مخند

ليک فردا در بلا عمر دراز
جمله از شاهي خود مانند باز

گفت اي سلطان نيکو روزگار
حال تو چونست در دار القرار

سلطنت او راست و من برسودمي
گر به دنيا در گدايي بودمي

خشک بادا بال و پر آن هماي
کو مرا در سايه خود داد جاي

در ادب خود را بسي پرورده ام
همچو مرتاضان رياضت کرده ام

زقه اي از دست شاهم بس بود
در جهان اين پايگاهم بس بود

من اگر شايسته سلطان شوم
به که در وادي بي پايان شوم

گاه شه را انتظاري مي کنم
گاه در شوقش شکاري مي کنم

شاه را در ملک اگر همتا بود
پادشاهي کي برو زيبا بود

شاه نبو آنک در هر کشوري
سازد او از خود ز بي مغزي سري

زان بود در پيش شاهان دور باش
کي شده نزديک شاهان دور باش

از غلامانش برتبت بيش داشت
دايما در پيش چشم خويش داشت