گلشن راز شبستري

چو عقلش کرد در هستي توغل
فرو پيچيد پايش در تسلسل

در آلا فکر کردن شرط راه است
ولي در ذات حق محض گناه است

بود نور خرد در ذات انور
به سان چشم سر در چشمه خور

در او در جمع گشته هر دو عالم
گهي ابليس گردد گاه آدم

ببين عالم همه در هم سرشته
ملک در ديو و ديو اندر فرشته

همه در جنبش و دائم در آرام
نه آغاز يکي پيدا نه انجام

تفکر کن تو در خلق سماوات
که تا ممدوح حق گردي در آيات

هر آنچه در مکان و در زمان است
ز يک استاد و از يک کارخانه است

چرا گه در حضيض و گه در اوجند
گهي تنها فتاده گاه زوجند

يک از هاي هويت در گذشتن
دوم صحراي هستي در نوشتن

به توبه متصف گردد در آن دم
شود در اصطفي ز اولاد آدم

در آن روزي که گلها مي سرشتند
به دل در قصه ايمان نوشتند

چو در شخص است خوانندش ملاحت
چو در لفظ است گويندش بلاغت

در آن چيزي دو ساعت مي نپايد
در آن ساعت که مي ميرد بزايد

نظر بگشاي در تفصيل و اجمال
نگر در ساعت و روز و مه و سال

ز هرچ آن در جهان از زير و بالاست
مثالش در تن و جان تو پيداست

بدين منوال باشد حال عالم
که تو در خويش مي بيني در آن دم

به شوخي جان دمد در آب و در خاک
به دم دادن زند آتش بر افلاک

نيايد در دو چشمش جمله هستي
در او چون آيد آخر خواب و مستي

فلک سرگشته از وي در تکاپوي
هوا در دل به اميد يکي بوي

عناصر گشته زان يک جرعه سر خوش
فتاده گه در آب و گه در آتش

ميان در بند چون مردان به مردي
درآ در زمره «اوفوا بعهدي »

گه از ديوارت آيد گاهي از بام
گهي در دل نشيند گه در اندام

همي داند ز تو احوال پنهان
در آرد در تو کفر و فسق و عصيان

تو را تا در نظر اغيار و غير است
اگر در مسجدي آن عين دير است