ديوان شاه نعمت الله ولي

در جام جهان نما نگاهي کردم
مجموع کمال در يکي مي شمرم

در ذات همه جلال او مي بينم
در حسن همه جمال او مي بينم

در صحن زمين به زير نه سقف فلک
در هرچه نظر کنم خدا مي بينم

در کنج فنا گنج بقا يافته ايم
در ملک عدم وجود را يافته ايم

در کوي مغان مست و خراب افتاديم
توبه بشکسته در شراب افتاديم

در کوي خرابات خراب افتاديم
رندانه به ذوق در شراب افتاديم

در بحر محيط کشتيي مي رانديم
کشتي بشکست و ما در آب افتاديم

در کوي فنا جام بقا مي نوشيم
در مجلس عشق ساقي لولاکيم

گه در جاميم و گاه در خم شراب
اما همه جا حقيقتا عين مييم

در کتم عدم عقل خيالي بسته
در پرده آن خيال خوش بنشسته

اي در طلب گره گشايي مرده
در وصل فتاده وز جدايي مرده

در هر دو جهان غير يکي باشد نه
در بودن آن يکي شکي باشد نه

گر زانکه يکي در دگري مي نگرد
در مذهب عشق نيککي باشد نه

اي عالميان نشان وليکن پي نه
عالم همه در من است و من در وي نه

اين عطايش به ما بود دايم
خواه در مصر و خواه در بغداد

عاقلان گرچه بسي در سفته اند
در همه بابي سخنها گفته اند

هر چه در غيب و در شهادت بود
همه ايثار بندگان فرمود

خوش سماعي و عارفان در رقص
ذوق داري بيا چنان در رقص

گرچه در صومعه زهد ندارم جايي
در خرابات مغان جاه تمامي دارم

در زمين و آسمان ميکن نظر
نور او در ديده ذرات بين

در حضرت او وحدت و کثرت درياب
در موج و حباب مي نگر يعني آب

سلب و ايجاب در نمي گنجد
شيخ و محراب در نمي گنجد

شهري که در او شحنه ستمکش باشد
بنگر که در آن شهر چه چربش باشد

اين حقيقت در همه ساري بود
با همه در غايت ياري بود

در فنا رفت و در بقا آسود
گر چه گفتند بود هيچ نبود