ديوان سنايي

در حل و عقد نکته در حد شرع و شعر
آنجاي اوقليدس و اينجا جرير بود

اي در سراي کسب خراميده مردوار
از هفت خوان گذشته و در هشت خوان شده

داني که در کفن چه عزيزي نهفته اي
داني که در لحد چه شهي خوابنيده اي

ليک با چندين کفايت هم در آخر عاجزست
در حساب آنگه روزي با کسي احسان کند

دوستانش در فناي دهر دورند از فنا
دشمنانش در رجاي خوف پاکند از رجا

در زمان مکرمت چون تو کجا باشد کريم
در جهان مردمي هرگز نباشد چون تو راد

در زمان بادت به نيکو سيرتي عمر دراز
در ازاي عمر تو دست زمان کوتاه باد

از قفاي بحتري از حله در تا قيروان
بر وفاي رودکي از دجله در تا کاشغر

نزد تو شاهست مهمان آمده از راه دور
شاه را در کلبه ادبار در زندان مکن

سنگ در قنديل طالب علم عالم جوي کوب
چنگ در فتراک صاحب درد دردي خوار زن

اين دو عالم علم دارد در نهاد منتخب
وان جهاني رمز دارد در حروف مختصر

رفت عشقش در ترقي تا به طوافان عرش
هم وداعيشان بکرد و راه پيشي در گرفت

چون تو دامنهاي در پاشي بدانگه عقل را
از شتاب در چدن گردد گريبان آستين

آب دستت در دماغ يافه گويان مشک گشت
خاک پايت در مزاج کافران کافور باد

آنکه ز الماس عقل در معاني بسفت
سوسن اقبال و بخت در چمن او شکفت

رنگي برآميزم همي مي در قدح ريزم همي
در باده آويزم همي کاندهگسارم باده بس

مردانه کنون چو عاشقان مي در دست
گرد در کفر گرد و گرد سر مست

در دام تو هر کس که گرفتارترست
در چشم تو اي جان جهان خوارترست

در ديده کبر کبرياي تو بسست
در کيسه فقر کيمياي تو بسست

در دام تو هر کس که گرفتارترست
در چشم تو اي جهان جان خوارترست

نوري که همي جمع نيابي در مشت
ناري که به تو در نتوان زد انگشت

آتش در زن ز کبريا در کويت
تا ره نبرد هيچ فضولي سويت

زلفينانت هميشه خم در خم باد
واندوهانت هميشه دم در دم باد

تا بر ندمد صبح به شبهاي دراز
جان در بر آتشست و دل در دم گاز

در کعبه حسن گشت و در پيش درش
عشاق همه بوسه زنان بر حجرش