بوستان سعدي

که داند چو در بند حق نيستي
اگر بي وضو در نماز ايستي؟

کليد در دوزخ است آن نماز
که در چشم مردم گزاري دراز

يکي بر در خلق رنج آزماي
چه مزدش دهد در قيامت خداي؟

نگويم تواند رسيدن به دوست
در اين ره جز آن کس که رويش در اوست

تو هم پشت بر قبله اي در نماز
گرت در خدا نيست روي نياز

چه دانند مردم که در جامه کيست؟
نويسنده داند که در نامه چيست

کنند ابره پاکيزه تر ز آستر
که اين در حجاب است و آن در نظر

طمع در گدا، مرد معني نبست
نشايد گرفتن در افتاده دست

شنيدي که در روزگار قديم
شدي سنگ در دست ابدال سيم

به شيخي در آن بقعه کشور گذاشت
که در دوده قايم مقامي نداشت

بزرگان چو خور در حجاب اوفتند
حسودان چو اخگر در آب اوفتند

سخن در صلاح است و تدبير وخوي
نه در اسب و ميدان و چوگان و گوي

اگر پاي در دامن آري چو کوه
سرت ز آسمان بگذرد در شکوه

در آغوش وي دختري چون قمر
فرو برده دندان به لبهاش در

برو زان مقام شنيعش بيار
که در شرع نهي است و در خرقه عار

شبي دعوتي بود در کوي من
ز هر جنس مردم در او انجمن

در او دم چو غنچه دمي از وفا
که از خنده افتد چو گل در قفا

اگر در جهان از جهان رسته اي است،
در از خلق بر خويشتن بسته اي است

قوي در بلاغات و در نحو چست
ولي حرف ابجد نگفتي درست

در اين بود و باد صبا بروزيد
شهنشه در ايوان شاهي خزيد

تو خوش خفته در هودج کاروان
مهار شتر در کف ساروان

بتي ديدم از عاج در سومنات
مرصع چو در جاهليت منات

تو گفتي که در خطه زنگبار
ز يک گوشه ناگه در آمد تتار

چو ديدم که در دير گشتم امين
نگنجيدم از خرمي در زمين

که مرهم نهادم نه در خورد ريش
که در خورد انعام و اکرام خويش