حديقة الحقيقة و شريعة الطريقة سنايي

سخن عقل چون تمام آمد
علم را در جهان نظام آمد

علم سوي در اله برد
نه سوي مال و نفس و جاه برد

آنچه دانسته اي به کار درآر
پس دگر علم جوي از در کار

مرد بي علم ليف درد بود
در ز بحر بزرگ خرد بود

مرد را علم ره دهد به نعيم
مرد را جهل در برد به جحيم

چند از اين در نفاق و محتالي
چشمها درد و لاف کحالي

آنکه را علتي بود در پشت
چون بنالد ز پنجه و انگشت

رافضي را عوام در تف کين
مي زدند از پي حميت دين

گرچه در جذب کاه کرد بسيچ
کهربا را ز که چه خيزد هيچ

از صفات سگي تهي کن رگ
ورنه در رستخيز خيزي سگ

وآن کند در دو ماه بنا کرد
که نبيند به سالها شاگرد

از پي مصلحت برو خندد
کخ کخي در بروت او بندد

نيک نادان در اصل نيکو نه
بد دانا ز نيک نادان به

چکني علم در ميانه گنج
کار بايد که کار دارد خنج

در ره از آبهاي جان کاهت
پل نگهبان بود نه همراهت

دانشي کان فزون ز کار بود
همچو در ديده انتشار بود

کشد آن علم جانت در امواج
بدل تاج دين کند تاراج

مکن از ظن به سوي علم شتاب
زانکه در ظن بود خطا و صواب

جان دانا نوا زند در مرگ
همچو بلبل نوا زند بر برگ

چون تو در دام او برآويزي
از خداي و رسول بگريزي

علم در مزبله فرو نايد
که قدم با حدث نکو نايد

پير گفتش خموش باش خموش
بر در او برو سخن مفروش

در مناجات بي زبانان آي
هر چه خواهي بگو و لب مگشاي

علم جست از درون اهل صواب
همچو در جوي خرد روشن آب

روي در خلق مقتدا نه رواست
که نه راه خداي راه هواست