حديقة الحقيقة و شريعة الطريقة سنايي

عقل در کارگاه کن فيکون
از پي جلوه قرار و سکون

در ازل چون حديث با خود راند
تا ابد همچو کرم پيله بماند

کند ار عاقلت به حق در خشم
به از آن کت ببندد ابله چشم

معن دادي خمي درم به دمي
باز کردي مکاس در درمي

مرد گرد در خرد گردد
تنگ ميدان به گرد خود گردد

حاکم عقل را در اين بنياد
کارها محکم است و دلها شاد

شوق چون در نهادش آويزد
عقل کل را ز ره برانگيزد

بعد ازان سالکان چو بشتابند
علم حق در حديث او يابند

در بهار ار نه عدل وي بودي
با گل و با گلاب کي بودي

جان چو در عالم درنگ آيد
خود از اين رنگهاش ننگ آيد

از پي جستن سلامت جان
اسب جان را در اين محيط مران

نه چو کشتي شکست اي رعنا
شد سباحت وبال در دريا

در دل و جان آنکه هشيارست
بر سر و چشم آنکه بيدارست

در اضافت سوي زمانه لطيف
به اضافت به سوي عقل کثيف

بعد از آن در ولايت تصوير
مرتبه نقش دان و نقش پذير

ز اول جان و آخر مرجان
فاعل و منفعل در اين دو ميان

در سراي صفت پذير فنا
از پي رفعت قصور و بنا

ورنه در عالم يقين و گمان
خر همان بودي و حکيم همان

هست اعضا چو شهر و پيشه وران
عقل دستور و دل در او سلطان

گرنه در امر عقل و دل باشند
همه هم خوار و هم خجل باشند

عقل و دل را اگر مطيع شوند
در حضيض فنا رفيع شوند

نفس کو مر ترا چو جان دارست
بي تو در جسم تو بسي کارست

اينکه در دست شهوت و خشمند
چشم بي نور و نور بي چشمند

عقل را هيچ مدح نتوان گفت
جز بدو در مدح نتوان سفت

از براي حصول نعمت دل
در دل آويز خاک بر سر گل