ديوان سنايي

پر کن قدح شراب و در پيش سبوي
مي نوش کن اي نگار و بيهوده مگوي

در ديده عهد دوستان دود شوي
زينگونه به کام دشمنان زود شوي

چون در خور خويشتن تمنا نکني
زين مسجد و زان ميکده ناني خواهي

چونان شد اگر ازين دل آهي نزنم
جز جان نبود تعبيه در آه رهي

حديقة الحقيقة و شريعة الطريقة سنايي

بعضي را در گلشن حفظ جلوه مکن، و قومي را در گلخن نسيان رسوا، آن ...

همه از صنع تو مکان و مکين
همه در امر تو زمان و زمين

آتش و آب و باد و خاک سکون
همه در امر قدرتت بي چون

در دهان هر زبان که گردانست
از ثناي تو اندرو جانست

کفر و دين هر دو در رهت پويان
وحده لاشريک له گويان

هر کجا عارفي است در همه فرش
هست چون فرش زير نعلش عرش

عقل را خود کسي نهد تمکين
در مقامي که جبرئيل امين

جز به حس رکيک و نفس خبيث
نکند در قدم حديث حديث

در ره قهر و عزت صفتش
کنه تو بس بود به معرفتش

عقل کل يک سخن ز دفتر او
نفس کل يک پياده بر در او

عقل مانند ماست سرگردان
در ره کنه او چو ما حيران

عقل حقش بتوخت نيک بتاخت
عجز در راه او شناخت شناخت

عقل رهبر وليک تا در او
فضل او مر ترا برد بر او

فضل او در طريق رهبر ماست
صنع او سوي او دليل و گواست

چون تو در علم خود زبون باشي
عارف کردگار چون باشي

هست در وصف او به وقت دليل
نطق تشبيه و خامشي تعطيل

ذات او را نبرده ره ادراک
عقل را جان و دل در آن ره چاک

در دويي جز بدو سقط نبود
هرگز اندر يکي غلط نبود

تا ترا در درون شمار و شکيست
چه يکي دان چه دو که هر دو يکيست

در ازل بسته کي بود عملش
يک غلامست خانه زاد ازلش

در نوردد ز پيش ستر دخان
يوم نطوي السماء رو برخوان