ديوان سنايي

جان تو که باشد ز در خنده او باش
کز خنده شيرينت بخندد به شکر بر

بنشانده به خواري خرد عافيتي را
زنجير دلاويز تو چون حلقه به در بر

ديوانه بسي دارد در هر شکن و پيچ
آن سلسله مشک تو بر طرف قمر بر

سلطان همه مشرق بهرامشه آنکو
بهرام سپهرش نسزد بنده به در بر

لفظش برسيدست بسان خرد و جان
بر ذروه عرش و فلک و ذره به در بر

در کعبه انصاف تو محراب دگر شد
نقش سم شبديز تو بر ماده و نر بر

در بحر گر آواز دهي جانورانش
لبيک زنان پيش تو آيند به سر بر

خاک در تو باد سپهر همه شاهان
تا خاک و سپهرست بزير و به زبر بر

در خرابات کم گذر چونه اي
چون مزاج شراب آلت شر

پيش هر دون مکن چو چنبر پشت
پاي هر سفله را مگير چو در

همچو نکبا ازين وآن مرباي
همچو نرگس در اين و آن منگر

ز اندرون کژ مباش چون زنجير
تا نماني برون چو حلقه در

گرد حران در آي همچو سخاي
سوي مردان گراي همچو هنر

تن خويش از سر کهان در دزد
جان خويش از مي مهان پرور

اينک ار چه به طبع يکسانند
در تفاوت به يک مکان بنگر

چنگ در شاخ هر مهي ميزن
تو چه داني ز بخت «بوک » و «مگر»

از خداوند نترسي که بدين حال مرا
بگذاري و کني از در من بنده گذر

از وفاق استاد بر صحراي نوراني ملک
وز خلاف افتاد در تابوت ظلماني بشر

تا دو نيکو خواه کردند از پي دين آشتي
کرد قلب آشتي در قلب بدخواهان اثر

آنچه اندر حق يوسف کرد يعقوب از وفا
شيخ در حق تو آن کردست داني آنقدر

در ميان يوسف و يعقوب اگر گفتي رود
عاقلان دانند کان گفتار نبود معتبر

عالمي را در حضر دلشاد کردي زين حضور
کشوري را زان سفر آزاد کردي از سقر

طيلسان داران دين بودند آنجا نعره زن
خانگه داران جان بودند آنجا جامه در

گر نه عرق منبر تستي در اشجار عراق
روح نامي اره اي گشتستي اندر هر شجر

مرد در ظلمت ايام گهر يابد و کام
که به ظلمت گهر اسپرد همي اسکندر