ديوان سنايي

زان که ايشان در جهان ديوانگان حضرتند
بند ايشان را نشايي دست از ايشان باز دار

گر شبي طلعت نمايد در يمن نجم سهيل
صد هزاران پوست خلعت گردد اندر هر ديار

سمع کو تا بشنود امروز آواز اويس
خضر کو تا در شود غواص وار اندر بحار

آهوي خود پيش افتد مرد بايد چون عمر
چون عمر در زين نشيند بوالحسن بايد سوار

عالمي وامانده اند از عدل اندر حبس خود
مفلسان بي گناهانند اي دل در گذار

دل گرفت احرام در بيت الحرام آب و نان
هم دل اندر محرم خلوت سراي شهريار

در اوايل چار مي گفتند بنيان جهان
دور ما آخر برآرد هم دمار از هر چهار

کرد از تف سخاوت خود همچو چوب خشک
در کامهاي خلق زبانهاي افتخار

گر بنگرد به خشم سوي چرخ و آفتاب
در ساعتي دو ليل بخيزد ز يک نهار

خاکي که يافت سايه حزم تو زان سپس
از باد کوه کن نبرد در هوا غبار

آبي که يافت آتش عزمت کند چو وهم
در نيم لحظه چنبر افلاک را گذار

گويي که هست بر بشره نزد خاطرت
آنها که در عروق مفاصل بود نثار

در زينهار خويش نگهدارم از بلا
اي خلق را به علم تو از مرگ زينهار

تا گرفت او روزه پيوسته در تابوت مرگ
خون همي گريند بهر او جهاني روزه دار

روي پر آژنگشان از اشک خون هست آن چنانک
در ميان طبله شنگرف پشت سوسمار

دوستان را جاي شکر و تهنيت ماندست از آنک
ار صدف بشکست ازو برخاست در شاهوار

اي پدر را ناگهاني ديده در خاکي خموش
وي پدر را ناگهاني ديده بر چوبي سوار

آنک در پيش صحابان فضل او گفتي رسول
تا قيامت داد علمش کار خلقان را قرار

معني سه بار گفتن بوحنيفه را چراغ
ماضي و مستقبل و حال از علومش در حجار

تا نماز شما نامد بوحنيفه پيش شاه
چيره گشته دهري آنجا شاه بد در انتظار

آنک مي دارند روزه گويد ار او راست مزد
ساغري مي بايدم معشوق زيبا در کنار

آدمي در روشنايي صنعتش پيدا کند
کار صانع بر خلاف اين بود انديشه دار

نطق گويايي و بينايي و سمع آرد پديد
هفت چشمه در بدستي استخوان باده بار

در مثل گويند مرواريد کژ نبود چرا
کژ همي بينم چو زلف نيکوان دندان يار

ليک چندان زيب دارد کژ مژي دندان او
کآن نيابي در هزاران کوکب گردون گذار