ديوان مسعود سعد سلمان

چون مردم بيمار که در بحران باشد
پيوسته همي گويم با خود هذياني

تا دوزخي نبود درمانده نگردد
در دست چنين دوزخي زندان باني

اين هست همه سهل جز اين نيست که امروز
در دل زندم دوري روي تو سناني

همه زبان شدمي در ثنا و بزم همه
ثنا گرفتي چون من همه زبان شدمي

گلي شکفتي از بخت هر زمان تازه
که من ز مدحش در تازه بوستان شدمي

چو بلبلان همه دستان مدح او زدمي
چنانکه در همه آفاق داستان شدمي

چو طبع و خاطر تيز از ثنا و مدح ملک
چنانکه خواستمي در شرف چنان شدمي

چو طبع و خاطر تيز از ثنا و مدح ملک
چنانکه خواستمي در شرف چنان شدمي

اجل چه گفت ز دشمنش کشته کم نشدي
اگر ددان را در جنگ ميزبان شدمي

چه گفت خورشيد از بهر روز او تابم
وگرنه در شب همچون هوا نهان شدمي

چه گفت باد گر از عزم او نکردي ياد
کجا ازينسان من در جهان روان شدمي

چه گفت سود که اميد اوست ياري من
وگرنه بودي در جمله من زيان شدمي

به هيچ حال به وصفش نبودمي در خور
اگر چه لؤلؤ دريا و زر کان شدمي

شدم ز مدحش عالي و گرنه در عالم
چگونه محضر نوروز و مهرگان شدمي

مرا مهيا کردي خداي روزي خلق
اگر نه روزي در عهده او ضمان شدمي

فردا به تظلم شوم از تو به در شاه
گر باشدم از صاحب بي مثل مثالي

چون گفت توانيم سزاي تو مديحي
چون در همه چيزيت نبينيم همالي

تا طبع مرا صيقل اقبال تو باشد
در معرکه نظم نباشدش کلالي

هنگام خزانست ز مهر تو بهاري
در فصل بهارست ز کين تو خزاني

در دولت امروز به چرخ ايمنم از چرخ
زيرا که مرا جاه تو داده ست اماني

در حبس چه آيد ز من و من به چه ارزم
کامروز نمي بينم جز زندانباني

چون ابر پديد آرم در مدح تو طبعي
چون رعد گشاده کنم از شکر زباني

گر هيچ به فر تو گشاده شوم از بند
در پيش خودم بيني بر بسته مياني

بخسبند مرغان و تو شب نخسبي
مگر همچو من بسته در حصن نايي

جدا شدي ز کنار من و چنان دانم
که شب گرفته مرا تنگ در کنار تويي

وليک کبر به اندازه کن نه در حشمت
عميد خاصه و سالار شهريار تويي

اگر شکفته گلي باغ ملک را شايد
که در دو ديده بدخواه ملک خار تويي

چو جود ورزي درياي بي کراني تو
چو رزم جويي گردون در مدار تويي

جهان نبيند و همچون غبار پست شود
چو ديد مرد مبارز که در غبار تويي

پلنگ وار گهي در دم مخالف ملک
گرفته راه و سر تيغ کوهسار تويي

چو اختيار کنندت منجمان جهان
که در سعادت فهرست اختيار تويي

بروي خبان دلشاد و شاد خوار بزي
که در حقيقت دلشاد و شادخوار تويي

نه بي مادحش در جهان بزمگاهي
نه بي سايلش بر زمين رهگذاري

تکبر مکن بر من بنده زينسان
کزين کبر کردن بتا در سرآيي

سنانت چنان در دل دشمن افتد
که چونان نيفتد قضاي خدايي

نه بر خلاص حبس ز بختم عنايتي
نه در صلاح کار ز چرخم هدايتي

نه روي محفلي ام و نه پشت لشکري
نه مستحق و در خور صدر و ولايتي

پيوسته بوده ام ز قضا در عقيله اي
همواره کرده ام ز زمانه شکايتي

چونان که در نهاد تو را نيست آخري
رنج مرا نهاد نخواهي نهايتي

در آب دو ديده آشنا کردم
تا با غم خويشم آشنا کردي

شاهي که غبار مرکب او را
در ديده عمر توتيا کردي

بحري که چو غور طبع او جستي
در موج جلال آشنا کردي

مسعود جهانگير جهانداري و گردون
در ملک تو افزايد هر روز جهاني

هم کوهي و هم بادي در حيله چو باشي
بر کوه رکابي که شود باد عناني

آن سخت کمانيست قوي راي تو در زخم
کين چرخ نديدست چو او سخت کماني

اي داد ده ملک ستاني که نديدند
در دهر چو تو داد دهي ملک ستاني

داري تو يقيني به همه چيز که در طبع
هرگز نبرد ره سوي او هيچ گماني

گر تو دهيم بوسي پيشت نهمي گنجي
گر در خور اين عشقم امروز يسارستي

چون شير شکارستي شاها همه شاهان را
در دهر گر از شاهان يک شير شکارستي

گر باد شکوه تو بر چرخ نرفتستي
در چرخ کجا هرگز زينگونه مدارستي