بوستان سعدي

کنار و بر مادر دلپذير
بهشتست و پستان در او جوي شير

به خونش فرو برده دندان چو نيش
سرشته در او مهر خونخوار خويش

تو نيز اي که در توبه اي طفل راه
به صبرت فراموش گردد گناه

نه در مهد نيروي حالت نبود
مگس راندن از خود مجالت نبود؟

به حالي شوي باز در قعر گور
که نتواني از خويشتن دفع مور

ازان سجده بر آدمي سخت نيست
که در صلب او مهره يک لخت نيست

دو صد مهره در يکدگر ساخته ست
که گل مهره اي چون تو پرداخته ست

رگت بر تن است اي پسنديده خوي
زميني در او سيصد و شصت جوي

بصر در سر و فکر و راي و تميز
جوارح به دل، دل به دانش عزيز

به انعام خود دانه دادت نه کاه
نکردت چو انعام سر در گياه

زمستان درويش در تنگ سال
چه سهل است پيش خداوند مال

عرب را که در دجله باشد قعود
چه غم دارد از تشنگان زرود

کسي قيمت تندرستي شناخت
که يک چند بيچاره در تب گداخت

شنيدم که طغرل شبي در خزان
گذر کرد بر هندوي پاسبان

ز باريدن برف و باران و سيل
به لرزش در افتاده همچون سهيل

وشاقي پري چهره در خيل داشت
که طبعش بدو اندکي ميل داشت

قبا پوستيني گذشتش به گوش
ز بدبختيش در نيامد به دوش

مگر نيک بختت فراموش شد
چو دستت در آغوش آغوش شد؟

به آرام دل خفتگان در بنه
چه دانند حال کم گرسنه؟

به گوش آمدش در شب تيره رنگ
که شخصي همي نالد از دست تنگ

بناليد کاي طالع بدلگام
به گرما بپختم در اين زير خام

يکي کرد بر پارسايي گذر
به صورت جهود آمدش در نظر

يکي را که در بند بيني مخند
مبادا که ناگه درافتي به بند

نه آخر در امکان تقدير هست
که فردا چو من باشي افتاده مست؟

تو را آسمان خط به مسجد نبشت
مزن طعنه بر ديگري در کنشت