بوستان سعدي

تو برداشتي و آمدي سوي من
همي در سپوزي به پهلوي من

بگشتي در اطراف بازار و کوي
برسم عرب نيمه بر بسته روي

دو درويش در مسجدي خفته يافت
پريشان دل و خاطر آشفته يافت

گر اين پادشاهان گردن فراز
که در لهو و عيشند و با کام و ناز

درآيند با عاجزان در بهشت
من از گور سر بر نگيرم ز خشت

همه عمر از اينان چه ديدي خوشي
که در آخرت نيز زحمت کشي؟

يکي گفت از اينان ملک را نهان
که اي حلقه در گوش حکمت جهان

شهنشه ز شادي چو گل بر شکفت
بخنديد در روي درويش و گفت

من آن کس نيم کز غرور حشم
ز بيچارگان روي در هم کشم

تو هم با من از سر بنه خوي زشت
که ناسازگاري کني در بهشت

وجودي دهد روشنايي به جمع
که سوزيش در سينه باشد چو شمع

يکي در نجوم اندکي دست داشت
ولي از تکبر سري مست داشت

ز هستي در آفاق سعدي صفت
تهي گرد و باز آي پر معرفت

به خشم از ملک بنده اي سربتافت
بفرمود جستن کسش در نيافت

نبيني که در معرض تيغ و تير
بپوشند خفتان صد تو حرير

شنيد از درون عارف آواز پاي
هلا گفت بر در چه پايي؟ درآي

چو خواهي که در قدر والا رسي
ز شيب تواضع به بالا رسي

در اين حضرت آنان گرفتند صدر
که خود را فروتر نهادند قدر

چو سيل اندر آمد به هول و نهيب
فتاد از بلندي به سر در نشيب

نه هر جا شکر باشد و شهد و قند
که در گوشه ها داميارست و بند

عزيزي در اقصاي تبريز بود
که همواره بيدار و شب خيز بود

سرايي است کوتاه و در بسته سخت
نپندارم آن جا خداوند رخت

به چندان که در دستت افتد بساز
ازان به که گردي تهيدست باز

بغلطاق و دستار و رختي که داشت
ز بالا به دامان او در گذاشت

در اقبال نيکان بدان مي زيند
وگرچه بدان اهل نيکي نيند