ديوان خاقاني

در ختني روي تو حجله زنگي عروس
در يمني جزع تو حجره هندي صنم

عم پدري ها نمود در حق مختار حق
کرده مختار بين در حق فرزند عم

در عجم از داد توست بيشه رياض النعيم
در عرب از ياد توست شوره حياض النعم

داو کمالت تمام با قمران در قمار
حصن بقايت فزون از هرمان در هرم

در گرد رکاب او همي دو
در گرد عنان او همي چم

در قالب آدم اميدم
اي هم دم روح، روح در دم

در طاق صفه تو چو بستم نطاق خدمت
جز در رواق هفت فلک منظري ندارم

ز بيم فلک در ملک مي پناهم
ز ترس تبر در گيا مي گريزم

چو هستي است مقصد در او نيست گردم
که از خود همه در فنا مي گريزم

شوم نيست در سايه هست مطلق
که در نيستي مطلقا مي گريزم

خور در تب و صرع دار يابم
مه در دق و ناتوان ببينم

در مدينه قدس مريم يافتم
در حظيره انس حوا ديده ام

کعبه را باشد کبوتر در حرم
در حرم شهباز بيضا ديده ام

آري به داغ و دردسرانند نامزد
اينک پلنگ در برص و شير در جذام

خنده در لب گوئي اهلي داشتي
گريه در بر گويم آري داشتم

گه با چهار پير زبان کرده در دهن
گه با دو طفل در دهن افکنده ريسمان

چون کوزه فقاعي ز افسردگان عصر
در سينه جوش حسرت و در حلق ريسمان

تا کي در چشم عقل خار مغيلان زدن
تا کي در راه نفس باغ ارم ساختن

در ممزج باشم و ممزوج کوثر خاطرم
در معرج غلطم و معراج رضوان جاي من

در مسجدند و ساخته چون مهد کودکان
هم آب خانه در وي و هم جاي خوابشان

سوده و بوده شمار اشهب ميمونش را
سوده قضا در رکاب، بوده قدر در عنان

شايد اگر در حرم سگ ندهد آب دست
زيبد اگر در ارم بز نبود ميوه چين

کي رسد آلوده اي بر در پاکان که حق
بست در آسمان بر رخ ديو لعين

سنگ در اجزاي کان زرد شد آنگاه لعل
نطفه در ارحام خلق مضغه شد آنگه جنين

در لب تو هست ز کوثر اثر
در دل خاقاني از آتش نشان