مواعظ سعدي

براي ختم سخن دست در دعا داريم
اميدوار قبول از مهيمن غفار

گنج خواهي، در طلب رنجي ببر
خرمني مي بايدت، تخمي بکار

ملک بانان را نشايد روز و شب
گاهي اندر خمر و گاهي در خمار

با غريبان لطف بي اندازه کن
تا رود نامت به نيک در ديار

منجنيق آه مظلومان به صبح
سخت گيرد ظالمان را در حصار

اي که داري چشم عقل و گوش هوش
پند من در گوش کن چون گوشوار

هر کرا خوف و طمع در کار نيست
از ختا باکش نباشد وز تتار

جاودان از دور گيتي کام دل
در کنارت باد و دشمن بر کنار

تن درست چه داند به خواب نوشين در
که شب چگونه به پايان همي برد رنجور؟

مرا که سحر سخن در همه جهان رفتست
ز سحر چشم تو بيچاره مانده ام مسحور

دو رسته لؤلؤ منظوم در دهان داري
عبارت لب شيرين چو لؤلؤ منثور

شبي چنين در هفت آسمان به رحمت باز
ز خويشتن نفسي اي پسر به حق پرداز

ندانم از چه گلست آن نگار يغمايي
که خط کشيده در اوصاف نيکوان چگل

ز هرچه هست گزيرست ناگزير از دوست
ز دوست مگسل و از هرچه در جهان بگسل

دواي درد مرا اي طبيب مي نکني
مگر تو نيز فرومانده اي در اين مشکل

به دوستي که ندارم ز کيد دشمن باک
وگر به تيغ بود در ميان ما فاصل

به خون شعدي اگر تشنه اي حلالت باد
که در شريعت ما حکم نيست بر قاتل

نظر به عالم صورت مکن که طايفه اي
به چشم خلق عزيزند و در خداي خجل

که در فضايل او جاي حيرتست و وقوف
که مر کدام يکي را بيان کند قائل

اميد هست که در عهد جود و انعامش
چنان شود که منادي کنند بر سائل

تو نيک بخت شوي در ميان وگرنه بسست
خداي عزوجل رزق خلق را کافل

ثناي طال بقا هيچ فايدت نکند
که در مواجهه گويند راکب و راجل

بار خدايي که درون صدف
در کند از قطره آب زلال

که موران چون به گرد آيند بسيار
به تنگ آيد روان در حلق ضيغم

سخن را روي در صاحبدلانست
نگويند از حرم الا به محرم