مواعظ سعدي

قرعه همت برآمد آيت رحمت
يار درآمد ز در به طالع مسعود

راوي روشندل از عبارت سعدي
ريخته در بزم شاه لؤلؤي منضود

صوفي از صومعه گو خيمه بزن بر گلزار
که نه وقتست که در خانه بخفتي بيکار

کوه و دريا و درختان همه در تسبيح اند
نه همه مستمعي فهم کنند اين اسرار

وقت آنست که داماد گل از حجله غيب
به در آيد که درختان همه کردند نثار

باد گيسوي درختان چمن شانه کند
بوي نسرين و قرنفل بدمد در اقطار

حشو انجير چو حلواگر استاد که او
حب خشخاش کند در عسل شهد به کار

نااميد از در لطف تو کجا شايد رفت؟
تاب قهر تو نياريم خدايا زنهار

حبذا عمر گرانمايه که در لغو برفت
يارب از هر چه خطا رفت هزار استغفار

نه در جهان گل رويي و سبزه زنخيست
درختها همه سبزند و بوستان گلزار

چو ماکيان به در خانه چند بيني جور؟
چرا سفر نکني چون کبوتر طيار

به خد اطلس اگر وقتي التفات کني
به قدر کن که نه اطلس کمست در بازار

خنک کسي که به شب در کنار گيرد دوست
چنانکه شرط وصالست و بامداد کنار

مثال گردن آزادگان و چنبر عشق
همان مثال پياده ست در کمند سوار

شبي دراز درين فکر تا سحر همه شب
نشسته بودم و با نفس خويش در پيکار

حقوق صحبتم آويخت دست در دامن
که حسن عهد فراموش کردي از غدار

هرآنکه مهر يکي در دلش قرار گرفت
روا بود که تحمل کند جفاي هزار

به آفتاب نماند مگر به يک معني
که در تأمل او خيره مي شود ابصار

نظر در آينه روي عالم افروزش
مثال صيقل از آيينه مي برد زنگار

به مشک سوده محلول در عرق ماند
که بر خرير نويسد کسي به خط غبار

چو در محاورت آيد دهان شيرينش
کجا شدند تماشا کنان شيرين کار

هميشه در دل من هرکس آمدي و شدي
تو برگذشتي و نگذشت بعد از آن ديار

اگر در سخن اينجا که هست دربندم
هنوز باز نکرديم دوري از طومار

چه کعبه در همه آفاق نقطه اي بايد
که اهل فضل طوافش کنند چون پرگار

به سوق صيرفيان در، حکيم آن را به
که بر محک نزند سيم ناتمام عيار