ديوان رودکي

بدان زمانه نديدي که در جهان رفتي
سرود گويان، گويي هزاردستان بود

بسا دون بخيلا، که مي بخورد
کريمي به جهان در پراگنيد

کوشم که: بپوشم، صنما، نام تو از خلق
تا نام تو کم در دهن انجمن آيد

کسي را که باشد بدل مهر حيدر
شود سرخ رو در دو گيتي به آور

ايا سر و بن، در تک و پوي آنم
که: فرغند آسا بپيچم به توبر

رخم ماند بدان اول، دلم ماند بدان ثاني
نصيب من شود در وصل آن پيراهن ديگر؟

لعل مي را ز درج خم پرکش
در کدو نيمه کن، به پيش من آر

ابا برق و با جستن صاعقه
ابا غلغل رعد در کوهسار

بر مواليت بپاشد همه در و گوهر
بر اعاديت ببارد همه شخکاسه و خار

آن خجش ز گردنش در آويخته گويي
خيکيست پراز باد، درو ريخته از بار

به دور عدل تو در زير چرخ مينايي
چنان گريخت ز دهر دو رنگ، رنگ فتور

عجز شود ز اشک دو چشم و غريو من
ابر بهار گاهي و بختور در مطير

عجب آيد مرا ز کرده خويش
کز در گريه ام، همي خندم

چو در پاش گردد به معني زبانم
رسد مرحبا از زمين و زمانم

خرد در بها نقد هستي فرستد
گهرهاي رنگين چو زايد ز کانم

هر گلي پژمرده گردد زو، نه دير
مرگ بفشارد همه در زير غن

هان! صائم نواله اين سفله ميزبان
زين بي نمک ابا منه انگشت در دهان

لب تر مکن به آب، که طلقست در قدح
دست از کباب دار، که زهرست توامان

با کام خشک و با جگر تفته درگذر
ايدون که در سراسر اين سبز گلستان

شاهي، که به روز رزم از رادي
زرين نهد او به تير در پيکان

هرآن که خاتم مدح تو کرد در انگشت
سر از دريچه زرين برون کند چو نگين

سماع و باده گلگون و لعبتان چوماه
اگر فرشته ببيند دراوفتد در چاه

چو گل شکر دهيم در دل شود تسکين
چو ترش روي شوي وارهاني از صفري

به غنچه تو شکر خنده نشانه باده
به سنبل تو در گوش مهره افعي

اگر مي نيستي، يکسر همه دل ها خرابستي
اگر در کالبد جان را نديدستي، شرابستي