رباعيات خيام

چون حاصل آدمي در اين شورستان
جز خوردن غصه نيست تا کندن جان

قومي متفکرند اندر ره دين
قومي به گمان فتاده در راه يقين

و آنگاه براي خشت گور دگران
در کالبدي کشند خاک من و تو

در سبزه نشين و مي روشن ميخور
کاين سبزه بسي دمد ز خاک من و تو

در دست به از تخت فريدون صد بار
خشت سر خم ز ملک کيخسرو به

آن مايه ز دنيا که خوري يا پوشي
معذوري اگر در طلبش ميکوشي

ايدل تو به اسرار معما نرسي
در نکته زيرکان دانا نرسي

چندان که نگاه مي کنم هر سويي
در باغ روانست ز کوثر جويي

در گوش دلم گفت فلک پنهاني
حکمي که قضا بود ز من ميداني

در گردش خويش اگر مرا دست بدي
خود را برهاندمي ز سرگرداني

زان کوزه مي که نيست در وي ضرري
پر کن قدحي بخور بمن ده دگري

زان پيشتر اي صنم که در رهگذري
خاک من و تو کوزه کند کوزه گري

ور عدل بدي بکارها در گردون
کي خاطر اهل فضل رنجيده بدي

ديوان رودکي

اثر مير نخواهم که بماند به جهان
مير خواهم که بماند به جهان در اثرا

نگنجم در لحد، گر زان که لختي
نشيني بر مزارم سوکوارا

ببخشا، اي پسر، بر من ببخشا
مکش در عشق خيره چون مني را؟

باشد گه وصال ببينند روي دوست
تو نيز در ميانه ايشان ببينيا

تا اندران ميانه، که بينند روي او
تو نيز در ميانه ايشان نشينيا

بلبل همي بخواند در شاخسار بيد
سار از درخت سرو مرو را شده مجيب

انگشت مکن رنجه بدر کوفتن کس
تا کس نکند رنجه به در کوفتنت مشت

ني، که حاتم نيست با جود تو راد
ني، که رستم نيست در جنگ تو مرد

در سفر افتند به هم، اي عزيز
مروزي و رازي و رومي و کرد

دست و زبان زر و در پراگند او را
نام به گيتي نه از گزاف پراگند

در دل ما شاخ مهرباني به نشاست
دل نه به بازي ز مهر خواسته برکند

سپيد سيم رده بود، در و مرجان بود
ستاره سحري بود و قطره باران بود