ديوان پروين اعتصامي

در آشيانه ويران خويش خرسنديم
چه خوشدليست در آباد ديدن زندان

بچشم بصيرت بخود در نگر
ترا تا در آئينه، زنگار نيست

چه در کار و چه در کار آزمودن
نبايد جز بخود، محتاج بودن

در زيان اين قباي نيلگون
در تو زشتي را مسلم کرده اند

همانا که ما را در آن تنگناي
در آن لحظه ميديد چشم خداي

مرا هر آنکه در افکند همچو گوي بسر
خبر نداشت که در دست دهر چوگاني است

هر قطره ام که باد پراکنده ميکند
آن قطره گاه در زمي و گاه در سماست

بگشاي اين قفس و بيرون آي
که نه در باغ و نه در سبزه، کس است

ترا در عيدها بوسند درگاه
مرا بازست در، هرگاه و بيگاه

اثر خون، چو در رهي بيني
پا در آن ره منه، که راه بلاست

يا در آن روشني، چه تاريکي است
يا در آن يکدلي، چه روي و رياست

درهمي در دست و در دامن نداشت
ساز و برگ خانه برگشتن نداشت

در تنور نهادند و شمع مطبخ مرد
طلوع کرد مه و ماند در فلک حيران

گل سرخي و نپرسي که چرا
خار در مهد تو، در نشو و نماست

گفت، گل در بوستان بسيار بود
ليک، ما را نکته اي در کار بود

در اينجا، نکته دانان بي شمارند
شما را در شمار ما نيارند

روزها، چون جبه اش در بر کنم
شب ز اشکش غرق در گوهر کنم

آخر اين طوفان، کروي جان برد
آنچه در کيسه است در دامان برد

کمي در اصل من ميبود پاکي
شد آن پاکي، در آخر تابناکي

طاقتي در لنگر و سکان نماند
قوتي در دست کشتيبان نماند

تو طبيب حاذق و ما دردمند
ما در اين پستي، تو در جاي بلند

شادم که نيست نيروي آزار کردنم
در زحمت است، آنکه تو هستيش در جوار

تو بسي در محضر من مانده اي
هر چه در دفتر نوشتم، خوانده اي

ما ز يک اقليم، زان با هم خوشيم
گر که در آبيم و گر در آتشيم

گه بباغم، گهي بدامن راغ
گاه در بلخ و گاه در بغداد