مجموعه آثار عطار

طوطي سازنده قمري پيش او
هست در شهر مطوق خويش او

من نه آنم کو مرا بازي دهد
چون مرا در دام آرد واجهد

چون صبا بشنيد از جا برجهيد
از فرح آمد در آن گفت و شنيد

من نميدانم چه سازم در فراق
زانکه ميسوزم ز تاب اشتياق

اين نصيحت نزد تو چون ماجراست
پند من در گوش او باد هواست

هيچ گل در بوستان از وي نرست
کو نگفتش عشق او دارم بدست

ورنه بلبل کيست کو خواهد نشان
تا بيايد نزد من در گلستان

خيز ايعطار يکتا شو به عشق
در جمال عقل بينا شو به عشق

در ره او محرم اسرار باش
واقف سر دل عطار باش

زنده دل مرغيست کو شب تا بروز
در ميان باغ مينالد بسوز

ناگهاني آن صبا آمد نهان
در گلستان از براي گل عيان

چون صبا نزديک بلبل شد پگاه
در نهاني از نشان نيک خواه

برگرفت آن برگ گل را بوسه داد
در قدمهاي صبا لختي فتاد

در ميان ناله و زاري گذار
گفت دورم بعد از اين از خود مدار

گل بچشم مرحمت در وي نگاه
کرد و گفت اي مستمند پر گناه

روز و شب در بزم ما ميباش شاد
باده مينوش و مده خود را بباد

در وصال يار محرم باش خوش
با ميي صافي تو همدم باش خوش

هر زمان در وصل يار گلعذار
باش دور از آفت رنج و غبار

در جمال گل نظربازي مکن
بر دل و بر جان خود بازي مکن

باغبان را چون ز بلبل شد خبر
در گلستان رفت آن شوريده سر

باغبانرا آتشي در جان فتاد
پيش گلزار آمد و کين درنهاد

در معني از زبان عشق سفت
اين غزل بر سرگذشت خويش گفت

ترک چشمي هر کرا زد ناوکي
دارد از دست زمانه در جگر

من چنين در آتش از کردار خويش
بلبل بيچاره از من بي خبر

مدتي فرياد و زاري در چمن
کرد بلبل پيش نسرين و سمن

عارف مرغان که طوطي نام اوست
شکر شيرين همه در کام اوست

کس نماند در جهان بر روي خاک
بلکه زير خاک خواهد رفت پاک

از گل و گلزار و گلشن دور شو
در جهان معنوي مستور شو

دوست ميداري خدا و در ديار
گردنت آزاد گرداند ز يار

گر تو در بند هوا باشي مقيم
کي شود قلب تو ايخواجه سليم

در طريقت چون زدي دم اي فقير
هرکه را بيني فتاده دستگير

اين بگفت آمد بزير از شاخسار
نزد بلبل شد گرفتش در کنار

در فراق يار خود جان را بداد
رفت سوي عالم معني چو باد

ما دگر خواهيم رفت از اين جهان
کس نماند در زمانه جاودان

در حريم وصل او را شاد کن
جانش از بند بلا آزاد کن

گرهمي خواهي که گردي ارجمند
اي پسربر خود در راحت ببند

چون شتر مرغي شناس اين نفس را
نه کشد بار و نه پرد در هوا

راه پر خوف است و دزدان در کمين
رهبري بر تا نماني بر زمين

هرکه در راه از گرانباران بود
هر دمش از ديده خونباران بود

لاشه داري سبک کن بار خويش
ورنه در ره سخت بيني کار خويش

چيست بارت جيفه دنيان دون
در پي او گشته خوار و زبون

عيب خود ابله نه بيند در جهان
باشد اندر جستن عيب کسان

هر که خلق از خلق او خشنود نيست
هيچ قدرش بر در معبود نيست

آنکه نبود هيچ نقدش در ميان
هر کجا باشد بود اندر امان

اي بسا کز براي نفس زار
در بلا افتاد و گشت از غم نزار

از براي نفس مرغ نا مراد
آمد و در دام صياد اوفتاد

از عذاب و قهر حق ايمن مباش
در پي آزار هر مؤمن مباش

در بلا ياري مخواه از هيچ کس
ز آنکه نبود جز خدا فرياد رس

هر که را رنجانده عذرش بخواه
تا نباشد خصم تو در عرصه گاه

گر غنا خواهد کسي از ذوالمنن
در قناعت مي توانش يافتن