ديوان خاقاني

خاشاک دو رنگ روز و شب را
آتش زن و در زمان برافروز

چند از دل و دل که در دو عالم
يک دلدل دل روان نديدم

آينده و رفته را نگه کن
بشمر که تو در ميان چه باشي

جز آتش خور گرت خورش نيست
در مطبخ آسمان چه باشي

روئين دژت ار گشادني نيست
در محنت هفت خوان چه باشي

با اين همه کره جهاني
جز در رمه جهان چه باشي

بي عزم تو رايض فلک را
رگ در تن مرکبان نجنبد

در سرسام حسد عدو را
دردي است که نضج آن مبينام

تا ديده خصم را بدوزي
جز تيز تو در کمان مبينام

گفتمش در صدر وصلم جاي کن، گفت اي سليم
جسته ام جائي سزايت آستان است آنچنان

کاشکي رنجه شدي باري بديدي کز غمش
در دل تاريک خاقاني چه تاب است آن همه

صاحب و مالک رقاب دوده آزادگان
کآستان بوس در او شد دل آزاد من

تا کند سيمين قواره در زمين
سر ز جيب آسمان برکرد صبح

ز آتشي کافتاد از حراق شب
شمع در صحراي جان برکرد صبح

از پي نوروز تا در جل کشند
زين به گلگون جهان برکرد صبح

جام چون گل عطر جان آميخته
لعل با زر در دهان آميخته

ساغر از ياقوت و مرواريد و زر
صد مفرح در زمان آميخته

در دل خم خون شده جان پري
با تن مردم چو جان آميخته

روي و موي شاهدان چون آبنوس
روز و شب در يک مکان آميخته

نقب در ديوار مشرق برد صبح
خشت زرين ز آن ميان آمد برون

کشتي زرين در او درياي لعل
از حبابش بادبان آخر کجاست

از مسام گاو سيمين در صبوح
ارزن زرين روان آخر کجاست

از پي سي طفل را در يک بساط
آن سه لعبت ز استخوان آخر کجاست

بربط نالان چو طفلان از زدن
در کنار دايگان آخر کجاست

ناي چون شاه حبش در پيش و پس
ده غلامش پاسبان آخر کجاست