ديوان خاقاني

اي در قمار چرخ مسخر به دست خون
از چرخ بادريسه سراسيمه سرتري

سرپنجگي نه سيرت خرگوش خنثي است
ترس از هژبر دار در آن صورت نري

چون دور باش در دهن مار ديده اي
از جوشن کشف چه هراسي؟ چه غم خوري؟

روح القدس به خدمت او مي خورد قسم
کامروز در زمانه تو اسلام پروري

مردي، چرا شوي به در عامه طفل وار
شيري، چرا کني ز سر لابه سگ دمي

چون هر دو ميم مردمه در خط کاتبان
کو راست هر دو مردمه چشم مردمي

در بر اين پيرزن هيچ جوان مرد نيست
خلق همه کودکند من نکنم کودکي

بلبل خردم که خورد بس کندم کرمکي
کرم قزم در هنر زان نکنم کرمکي

از خوار داشت منگر در ذات هيچ چيزي
کآنجا دلي است گويا کورا زبان نبيني

خوش نفسي نيست بي گراني کامروز
نافه بي ثرب در تتار نيابي

بگذر ازين آبگون پلي که فلک راست
کآب کرم را در او گذار نيابي

اگر در هنرها هنر ديدمي
به خاقاني آن را نسب کردمي

شاهدان را گر وفائي ديدمي
زر و سر در پايشان افشاندمي

بر سرم شمشير اگر خون گريدي
در سرشک خنده جان افشاندمي

گر ز پي ساز کار در الف آز
سين سلامت فزودمي چه غمستي

خردم بسودي آخر در دور آسيائي
بي خردگي رها کن خردم چو جو چه سائي

چون صوفيان صورت در نيلگون وطائي
ليک از صفت چو ايشان دور از صف صفائي

اگر زنده ماندي در اين دور بخل
خسک ساختي ديگدان عنصري

ز تير فلک تيغ چستي نداشت
چو من در نيام دهان عنصري

ز ني دور باش دو شاخي نداشت
چو من در سه شاخ بنان عنصري

کرم شب تاب را شب يلدا
در بن چه ضيا فرستادي

خود جهان مخنث آن کس نيست
که در او مرد مردمي يابي

بس کن از سوداي خوبان داشتن خاقانيا
کز سر سودا خرد را در سر آرد خيرگي

اي بزم تو فروخته رايات خرمي
در شان عهدت آمده آيات محکمي

تو همه کاخ طرب سازي و خاقاني را
در همه تبريز اندهکده اي بينم جاي