اسرار نامه عطار

تو گر مرد رهي در ره فرو شو
قدم در نه فداي راه او شو

نکو باريست در دنيا و برگي
که در خوردست سرباريش مرگي

بزادن جمله در شوريم و آشوب
بمردن جمله در زير لگد کوب

بماندي در کبودي و سياهي
بمردي در ميان آخر چه خواهي

چو شب انگشت ريزندش ببر در
بهر روزي ببايندش ز سر در

درين نه طشت خوان در گفت و گويي
بماندي همچو منجي در سبويي

جهانرا چون رباطي با دو در دان
کزين در چون درايي بگذري زان

همي در هيچ صحرا منزلي نيست
که در خاک رهش پر خون دلي نيست

درين ديگ بلا پختي بصد درد
که هستم چون نمک در ديگ در خورد

ميان در بند کين در بر گشادست
مکن سستي که سختت اوفتادست

همه ژنده بسوخت او در ميان هم
کرا در هر دو عالم بود از آن غم

مکن در راه دين يک ذره سستي
که نستانند در دين جز درستي

سرايي داشت و باغي هر دو در باخت
نماندش هيچ با افلاس در ساخت

الا يا در مقامر خانه خاک
همه چيزي چنين در باخته پاک

بکف در آتشين داري نواله
که در پيري بکف داري پياله

کنون چون زندگاني رخت در بست
به سوي خاک رفتم باد در دست

مرا در شست افتادست هفتاد
چنين صيدي کرا در شست افتاد

اجل دانم که تنگم در رسيد ست
که دور دوري در کشيدست

همه ريگيست اگر در هم زند دست
شود کوهي و در زيرت کند پست

که چندان اين مگس در من گزيدند
که گويي در جهان جز من نديدند

شهش گفتا که اين کار آن من نيست
مگس در حکم و در فرمان من نيست

شبي خفت آن گدايي در تنوري
شهي را ديد مي شد در سموري

براهي بود چاهي بس خجسته
رسن را در دو سر در دلو بسته

چو ديد آن دلو شد در دلو تن زد
بدستان دست محکم در رسن زد

سگيست اين نفس در گلخن بمانده
زبهر استخوان در تن بمانده

چو از گشتن نماند در تنش زور
نهد خود را بدست خويش در گور

فرو افکند سر در محنت خويش
نشسته تشنه و درياش در پيش

در آن ساعت نه بتوانيد ناليد
نه رخ در پيش او رد خاک ماليد

هر آن خلعت کزان در گاه پوشند
چوآيد صبح در آنگاه پوشند

چو شب از صبح گردد حلقه در گوش
درآيد ذرهاي خاک در جوش

در آن دم گر شود آهي ميسر
ز دنيا و آنچ در دنياست خوشتر

عزيزا عمر شد در ياب آخر
شبان روزي مشو در خواب آخر

گشاده پيش او دست نيازي
گهي در گريه گه در نمازي

ميان خلد و دوزخ در زمانه
چگونه خوابم آيد در ميانه

بمانده در عجب حالي مشوش
زدست دل دلي در دست آتش

چگونه پر زند در خون و در گل
ميان راه مرغ نيم بسمل

چو شه در روي آن دل داده نگريست
سر او در کنار آورد و بگريست

الهي نامه عطار

زهي وحدت که موئي در نگنجد
در آن وحدت جهان موئي نسنجد

جهان را چو رباطي با دو دردان
که چون زين در در آئي بگذري زان

تو شاهي هم در آخر هم در اول
ولي بيننده را چشمست احول

اگر خصميش در هفتم زمين است
سپهر هفتمينش در کمين است

ز بس هيبت که بودي در حضورش
خلاف افتاد از اين در جمع نورش

زمين چون سفره اي در هم کشيده
نهادندش همه در پيش ديده

در آن ساعت که غرق معرفت بود
در او از تيرگوئي دو صفت بود

بجلادي تو با تيغ در دست
کمر در بسته عزرائيل پيوست

نفس هرگز در افزوني نمي زد
که دم جز در «اقيلوني » نمي زد

چو در دربست جاويدان ستم را
گشاد از عدل خود صد در عجم را

تويي اين هر دو گر در راه افتي
ز کوري عاقبت در چاه افتي

چو در قرآن امام خاص و عامست
چرا در حکم خويشان ناتمامست

چو نه در آسمان نه در زميني
کجائي نزد رب العالميني