ديوان خاقاني

چو دو پستان طبيعت را به صبر آلود عقل
در دبستان طريقت شد دل والاي من

در بهشتم مي خورم طلق حلال ايراکه روح
خاک مي شد تا پذيرد جرعه حمراي من

قاسم رحمت ابوالقاسم رسول الله که هست
در ولاي او خديو عقل و جان مولاي من

در دبيرستان خرسندي نوآموزي هنوز
کودکي کن دم مزن چون مهر داري بر زبان

تخت نرد پاک بازان در عدم گسترده اند
گر سرش داري برانداز اين بساط باستان

مرد همدم آنگه اندوزد که آيد در عدم
موم از آتش آنگه افروزد که دارد ريسمان

دل رميده کي تواند ساخت با ساز وجود
سگ گزيده کي تواند ديد در آب روان

ني صفي الملک را بيني صفائي بر جبين
ني رضي الدوله را يابي رضائي در جنان

بر زمين زن صحبت اين زاهدان جاه جوي
مشتري صورت ولي مريخ سيرت در نهان

تا بت بدعت شکست اقبال نجم سيمگر
سکه نقش بت به زر دادن نيارد در جهان

جان کنند از ژاژخائي تا به گرد من رسند
کي رسد سير السوافي در نجيب ساربان

ايشان ز رشک در تب سرد آن گهي مرا
کردند پوستين و نکردم عتابشان

اين شيشه گردنان در اين خيمه کبود
بينام چون قرابه به گردن طنابشان

چون دهر کس فروبر و ناکس برآورند
ز آن در وفا چو دهر بود انقلابشان

چون ماهي ارچه کنده زبانند پيش من
چون مار در قفا همه زهر است نابشان

تا خاطرم خزينه گوگر سرخ شد
چون زيبق است در تب سرد اضطرابشان

ايشان ز رشک در تب سرد آنگهي مرا
کردند پوستين و نکردم عتابشان

گر نان طلب کنند در من زنند از آنک
بي دانه من آب زده است آسيابشان

در هفت دوزخ از چه کني چار ميخشان
ويل لهم عقيله من بس عقابشان

لاله چو جام شراب پاره افيون در او
نرگس کان ديد از زر تر جرعه دان

راحت و ساحت نگر از در او مستعار
راحت جان از خرد، ساحت کون از مکان

قدر تو کي دل نهد بر فلک و چون بود
در وطن عنکبوت کرگدن و آشيان

در دل دشمن نگر مانده ز تيغت خيال
چون شبه گون شيشه اي نقش پري اندران

گرچه مشعبد ز موم خوشه انگور ساخت
نايد از آن خوشه ها آب خوشي در دهان

از طپش عشق تو در روش مدح شاه
خاطر خاقاني است سحر حلال آفرين