ديوان خاقاني

چون آهوان گيا چرم از صحن هاي دشت
انديک نگذرم به در ده کياي نان

آدم براي گندمي از روضه دور ماند
من دور ماندم از در همت براي نان

گرچه نواي جهان خارج پرده رود
چون تو در اين مجلسي با همه دم ساختن

نتوان در خط دهر خط وفا يافتن
نتوان بر نقش آب نقش قلم ساختن

رخش به هراي زر بردن در پيش ديو
پس خر افکنده سم مرکب جم ساختن

بر در شبهت مدار عقل که ناخوش بود
بر سر زند مغان بسم رقم ساختن

هين که در دل شکست زلزله نفخ صور
گوش خرد شرط نيست جذر اصم ساختن

چون به در مصطفي نايب حسان توئي
فرض بود نعت او حرز امم ساختن

بي دم مردان خطاست در پي مردم شدن
بي کف جم احمقي است خاتم جم داشتن

شاهد دل در خراس رخصت انصاف نيست
بر ره اوباش طبع قصر ارم داشتن

چون به يکي پاره پوست شهر تواني گرفت
غبن بود در دکان کوره و دم داشتن

از در کم کاسگان لاف فزوني زدن
وز دم لايفلحان گوش نعم داشتن

بهر دل والدين بسته شروان شدن
پيش در اهل بيت ماتم عم داشتن

در اين پيروزه طشت از خون چشمم
همه آفاق شد بيجاده معدن

من اندر رنج و دونان بر سر گنج
مگس در گلشن و عنقا به گلخن

عجب ترسانم از هر ماده طبعي
اگرچه مبدع فحلم در اين فن

نه نظم من به بيت کس مزور
نه عقد من به در کس مزين

اگر ناهيد در عشرتگه چرخ
سرايد شعر من بر ساز ارغن

لقبشان در مصادر کرده مفعول
دو استاد اين ز تبريز آن ز زوزن

مرا در پارسي فحشي که گويند
به ترکي چرخشان گويد که سن سن

دست آهنگر مرا در ما ضحاکي کشيد
گنج افريدون چه سود اندر دل داناي من

سامري سيرم نه موسي سيرت ار تا زنده ام
در سم گوساله آلايد يد بيضاي من

نافه مشکم که گر بندم کني در صدحصار
سوي جان پرواز جويد طيب جان افزاي من

چون گل رعناست شخصم کز پي کشتن زيد
در شهيدي شاهدي دارد گل رعناي من

چند بيغاره که در بيغوله عاري شدي
اي پي غولان گرفته دوري از صحراي من