جوهر الذات عطار

نهان شو در نمود عشق اينجا
که تا بيني نمود عشق اينجا

نهان شو در بلائي دل مياميز
اگر مرد رهي با عشق مستيز

نهان شو تا عيان اصل بيني
دمادم در نهادت وصل بيني

نهان شود تا تو جان با آشکاره
ببيني در زمان اين جا ستاره

اگر از وصل او خواهي نشاني
ز من بشنو در اينجا گه بياني

اگر از وصول او آزاد گردي
در اينجا بي نشان چون بادگردي

ز وصلش جمله حيرانند ومدهوش
ز خود در بسته و با عقل خاموش

ز وصلش بنگر ايشانرا يقين تو
همه در تست گردان باز بين تو

ز وصلش جملگي نابود گردند
در آن نابود کل معبود گردند

بقاي جاودان ديدم رخ يار
رها کردم در اينجا پنج با چار

بقاي جاودان درياب در خود
که فارغ دل شوي از نيک و زبد

بقاي جاودان ديدم ز اعيان
شده در ديد يار خويش پنهان

دراين سر انبيا ديدند بلايش
در آن جا يافتند بيشک لقايش

دراين سر ماتم است اينجا دمادم
در آن سر نيست چيزي جز که آدم

در اين سر کن تو حاصل آن سري را
که گفتست اين بيان شيخ سري را

از آن سر آمدند ذرات اينجا
در اينجا گه شدند بيشک هويدا

از آن سر آمدي در عين اين خاک
نديدي جوهر اعيان افلاک

از آن سر آمدي اي خفته در خواب
زماني کرد بيدار و تو درياب

از آن سر آمدي و جان جانت
در اينجا گاه هست اکنون عيانت

خبر داري که در فرياد و سوزم
بپايان آمدم شب گشت روزم

خبر داري که در اندوه و دردم
عيان بنماي تا من شاد گردم

خبر داري که در وصلت چسانم
که هر شب آه بر گردون رسانم

بلاي عشق قربت بر کشيدم
که تا در عاقبت رويت بديدم

بلاي عشق قربت در نهادم
نهادي و من اينجا داد دادم

بلاي عشق و قربت يافتم من
در اينجا گاه دولت يافتم من

بلاي عشق و قربت در وجودم
خود اينجا من عيان بود بودم

بلاي عشق قربت در دل او يافت
بسوي لامکان آنگاه بشتافت

طلب کن گر بديدي تو در اينجا
عيان دوست اي پيوسته شيدا

ز شيدائي نيابي عقل کل تو
بماني دائما در عين ذل تو

ز شيدائي نيابي راز جانان
بماني تا ابد در خويش پنهان

ز شيدائي دلت ناچيز داري
از آن مسکن تو در دهليز داري

ز شيدائي نديدي هيچ اينجا
بر دستي در ده دمي باش رسوا

چنان آهسته بودند اندر اينراه
هميشه با ادب در حضرت شاه

نميگنجد در اينجا دامن تر
کسي بايد که باشد پيش دلبر

ز نقش بي نشاني در فنا باش
که تا گردد ترا اسرارها فاش

در اين گنجست جاي اژدهائي
حذر کن تا نبيني زو بلائي

در اين گنجست گوهرهاي اسرار
نمي آيد بهر کس آن پديدار

تو گر اين گنج ميخواهي که بيني
چرا در بند خود دائم چنيني

در اين گنج تو اسرار عيانست
کنون اين گنج از ديده نهانست

همه مردان در اينجا گنج ديدند
وي کلي بلا ورنج ديدند

طلسم آدم شکست و گنج بنمود
وگرنه گنج در اول نهان بود

طلسم آدم شکست و بود آدم
حقيقت گشت گنج او در اين دم

زگنج ذات گر بوئي بري باز
در اين ميدان کل گوئي مر اين راز

از آنجا چون برآمد ني کمر بست
در اسرار معاني راز پيوست

که ميگويد چه ميگويد نهان ني
که او در چاه تن خورده است از آن مي

از آن مي خورد ني دريافت بوئي
همي گويد عيان در گفتگوئي

از آن مي خورد ني تا زخم خوردست
در اين عالم بسي فرياد کردست

ز درد آدم اينجا اوست نالان
از آن در چرخ بين صاحب وصالان

کسي کو درد دارد در دم ني
نهاني بشنود اسرار از وي

چو ني باش اندر اينجامرهم جان
بزن دمها تو در اسرار اعيان