شاهنامه فردوسي

چو خامش بود جان شرمست و بس
چنو در زمانه نديدست کس

بدو گفت رومي که اي شهريار
در ايوان چنو کس نبيند نگار

چو شاه جهان نامه هاشان بخواند
ز گفتارشان در شگفتي بماند

نيازارد او را کسي زين سپس
ازو در جهان يافتم داد و بس

در گنج بي رنج بگشاد شاه
گزين کرد ازان ياره و تاج و گاه

که اين را به اندامها در بمال
سرون و ميان و بر و پشت و يال

خرد بايد و دانش و راستي
که کژي بکوبد در کاستي

بخوردند آب از پي خرمي
ز خوردن نيامد بدو در کمي

گر او را ز دستور بد بد رسيد
چرا شد خرد در سرت ناپديد

تو در جنگ چندين دليري مکن
که با مات کوتاه باشد سخن

بدان تا پس پشت او زين گروه
در و دشت گردد به کردار کوه

چو آگاه شد فور کامد سپاه
گزين کرد جاي از در رزمگاه

سپاهي کشيدند بر چار ميل
پس پشت گردان و در پيش پيل

چنين است رسم سراي سپنج
بخواهد که ماني بدو در به رنج

سر تخت شاهي بدو داد و گفت
که دينار هرگز مکن در نهفت

به تن کودکان را نماندش روان
نماندند زان تخمه کس در جهان

زني بود در اندلس شهريار
خردمند و با لشکري بي شمار

چو قيدافه چهر سکندر بديد
غمي گشت و بنهفت و دم در کشيد

به راي و به گفتار نيکي گمان
نبيني به مانند او در جهان

گر از گنج پرسي خود اندازه نيست
سخنهاي او در جهان تازه نيست

چو قيدافه آن نامه او بخواند
ز گفتار او در شگفتي بماند

يکي گنج در پيش هر مهتري
چو آيد ازين مرز با لشکري

سکندر به پيش اندرون با کمر
گشاده درچاره و بسته در

اسيرم کنون در کف شهرگير
روان خسته از اختر و تن به تير

که قيدافه پاکدل را بگوي
که جز راستي در زمانه مجوي