مظهر العجايب عطار

از براي اهل علم و فضل دار
تا بگيري آخرت را در کنار

نوزده پندم بيا در جان نشان
باب و امت را تو خدمت کن به جان

هر که دارد پرورش از مرد غيب
او ندارد در نهاد خويش عيب

هر که او در اصل معني راه يافت
همچو سلمان و ابوذر شاه يافت

بيست و يک پندم بدان تو اي پدر
خرج خود را در خور دخلت شمر

چون که علمت نيست کمتر گو سخن
خرج خود در خورد دخل خويش کن

گفته است حق در کلام خويش اين
رو تو (في النار يقولون) را ببين

چون اطعناالله را دانسته اي
پس چرا در راه او آهسته اي

خلق را از خود ميازار و برو
جان جانان دار و با جان در گرو

صد هزاران شمع باشد در جهان
جمله يک باشد به معني اين بدان

ليک در معني بزرگ و خرده هست
آن يکي خورشيد و آن يک ذره است

ديگري از جمع بي اصلان وفا
زينهاري تو مجو در ملک ما

بيست و شش پندم شنو آزاد باش
در مقام تنگنائي شاد باش

کدخدا در خانه مردم مرو
کشتزار خويش را خود کن درو

ور کني فرزند خود را کدخدا
در شريعت شو تو او را رهنما

بد مکن زنهار در نزديک خلق
تا نيفتد رشته قهرت به حلق

رو تو در راه شريعت فرد شو
طالب مردان کوي درد شو

زآن که قدر در چه داند مفلسي
بايد آن را عار في نه هر کسي

چند زر پيدا کني از بهر جاه
جان و جسمت در طلب گشته تباه

خود به ايشان اي پسر خويشي مکن
رخنه در اطوار درويشي مکن

هر که دارد اصل او قابل بود
در مقام نيستي واصل بود

تو خدا را از يقين خودشناس
باش از قهرش هميشه در هراس

هر چه گوئي و کني تو در جهان
عاقبت گردد به پيش تو عيان

تو بکن داناي نيکو اختيار
يک چله در پيش آن دانا بر آر

جهد کن علم معاني را شناس
تا به کي باشي ز شيطان در هراس

اي پسر در گوش گير اين پندها
تو مده سر رشته را از کف رها

اهل دل آن است عشق يار داشت
در الم نشرح بسي اذکار داشت

در الم نشرح چه گفته رو بدان
زانکه با او سرها بوده عيان

هر که او در مغز قرآن راز يافت
ديده خورشيد را چون ماه يافت

هر که دارد اين مراتب يار ماست
در خور سوداي اين بازار ماست

اي پسر ميدان که غير دوست نيست
در نهان و آشکارا ظاهريست

من بدم چون طفل نادان در جهان
حال من بد همچو حال آن ددان

پند پيران بهتر از عمر دراز
زآن که ايشانند خود در عين راز

پند پيران است بحر موج زن
پند پيران است چون در عدن

پند پيران است خود اسرار فاش
در معاني واقف عطار باش

هر که با شب همنشين شد او ولي است
در ميان مومنان نور علي است

رو تو روز و شب توکل آر پيش
تا بيابي در حقيقت کام خويش

تو توکل کن به درگاه الاه
تا بماني تو ز شيطان در پناه

نفس شوم تو بود شيطان تو
هست اين خود آيتي در شان تو

هر که او از دين به دين محکم ستاد
مهر او در جان انسان اوفتاد

اين وفا خود خاص خاصان خدا ست
در وفا داري چو عطاري کجا ست

در وفا حب علي دارم به دل
گشته حب او به جان من سجل

جوهر ذاتم ز مشکلهاي او ست
در درون مظهرم خود جاي او ست

گر بداني شد وفاي تو درست
ورنه هستي در وفاي ما تو سست

چون تو در راه وفا ارزنده
پند ما را ياد گير ارزنده

سالها غافل از اين پند آمدي
لاجرم چون ديو در بند آمدي

رو تو اين پند اي پسر در گوش گير
بعد از اين درخم وحدت جوش گير

از ولايت وز هدايت کان او ست
انماخوش آيتي در شان او ست

معني حق اوست يعني در کلام
ختم اين معني به او شد والسلام

هر که او در خود نديده شاه را
عمر ضايع کرد و گم خود راه را