لسان الغيب عطار

همه کس نيک ظن باشد برايشان
مگر آنکو بود در دين پريشان

بمردم در نمايند ظاهر خويش
که تا گويند هستند جمله بدکيش

بهر کس گر نظر کرد اندر آن حال
بگردد در درونش جمله احوال

قيامت نقد او گردد در آن حال
که بروي کشف گردد جمله احوال

در آن عالم تن خود غرق بيند
برون از حيلت و از زرق بيند

بباشد ديو نفسش هم مسلمان
هم او مالک شود در ملک ايمان

بود هم جمع هم ظاهر چنين مرد
وجود او بود در عصر خود فرد

فروزين است منزلهاي بس دور
که آرد در نظر آن جمله مستور

مگر علمي ببخشندت خدائي
که يابي در ره دين زان ثباتي

چوپر کردي ز حضرت جام وصلت
نماند در درونت هيچ علت

ز يادت زين نمي آرم دگر گفت
درين معني در تصديق را سفت

شود معلومت آنگه سر اين کار
نماند در درونت هيچ انکار

چو بر بستم در فرزانگي من
بگويم رمزي از ديوانگي من

محيط بحر او موجي برآرد
هزاران در و گوهر بر سرآرد

بده در راه شرعم استقامت
که تا يابم درآن امن و سلامت

ملغزان پاي جهدم را در اين راه
بفضل خود مرا ميدار آگاه

شناسا کن مرا با حضرت او
که برد او در جهان از سالکان گو

بسا رمزا که آن پوشيده گفتم
در او راز نهانيها نهفتم

مظهر العجايب عطار

آسمان چون چرخ سرگردان او
قل هوالله آيتي در شان او

آفتاب از صنع او گردان شده
ماه و زهره در رهش حيران شده

روح را چون جان درين تن او نهاد
سر اسرارش در اين جان زو فتاد

اي به خود مغرور در ملک جهان
کي بيايي تو ز کنه او نشان

چون حق آمد در درون تو نهان
اين زمان عطار درها ميفشان

آن محمد واقف سرها شده
در دل عطار خود پيدا شده

آن محمد با ولي همدم شده
در ميان جان و دل محرم شده

آن محمد کو حبيب الله بود
در ميان اهل وحدت شاه بود

سالها در جهل و ظلمت رفته اي
وز تعصب گرد دوزخ تفته اي

ني خدا گفته است بلغ در کلام
گر بداني علم تو گردد تمام

گفت با آدم خدا که بر مگير
گندم و در عالم جان تو ممير

حيدر کرار گندم را نخورد
زان سبب در ملک معني او نمرد

اين سخن را بي زبان عطار گفت
واينچنين در يقين عطار سفت

گر تو مرد حقي اين سر گوش کن
در زبان خامشي خاموش کن

چار عنصر را گذار و فرد باش
در ميان عاشقان خود مرد باش

جبرئيل از جان و دلتان چاکر است
جمله کروبيان خاک در است

ز اول آدم يکايک ز انبيا
از خدا در يوزه دارند اين دعا

کاي الها جرم ما بر ما مگير
وز گناهان گذشته در پذير

آن که کرد اين جمله باشد لعنتي
تا ابد در نار باشد محنتي

از شما يک نور ديگر شد پديد
زين عباد آن در درياي ديد

اوست دانا در همه روي زمين
اوست بينا بر همه اسرار دين

راه در طور شريعت برده اند
آن چه حق گفته است ايشان کرده اند

از خدا در جان ايشان راه بود
زين سخن داناي حق آگاه بود

هرکه او از ديدشان آگاه نيست
گمره است او بر يقين در راه نيست

اي چو عطارت هزاران خوشه چين
کشت زار معنيت را در يقين

يک سخن در گوش منصور او بگفت
هستي منصور را چون گرد رفت

هرکه او اسرار حق را فاش کرد
در جهان بيخودي او گشت فرد

شهسوار دين پيغمبر بد او
در حقيقت هادي و رهبر بد او

آمد او اندر چنين ملکي عجيب
هست در ملک خراسان او غريب

غير خود مردود دلها آمده است
تا ابد در عين دلها آمده است

تا شود روشن دل و اسرار دان
نعره مستان برآرد در جهان

اي تو ختم اوليا اندر جهان
در همه جانها نهان چون جان جان