ديوان پروين اعتصامي

که بر نکرده سر از خاک، در بسيط زمين
شدم نشانه بلاهاي آسماني را

من از صبا و چمن بدگمان نميگشتم
زمانه در دلم افکند بدگماني را

در آن مکان که جواني دمي و عمر شبي است
بخيره ميطلبي عمر جاوداني را

به نوميدي، در شفقت گشودن
بس است اميد رحمت، پارسا را

بوقت بخشش و انفاق، پروين
نبايد داشت در دل جز خدا را

شکستن خاطري در سينه اي تنگ
نهادن گوهر و برداشتن سنگ

ترا بهتر که جويد نام جوئي
که ما را نيست در دل آرزوئي

چو زر گرديد اندر خانه بسيار
گهي دزد از در آيد، گه ز ديوار

سوي همسايه پي نان رفتم
تا مرا ديد، در خانه ببست

ديد موري در رهي پيلي سترک
گفت بايد بود چون پيلان بزرگ

از چه گيتي کرد بر من کار تنگ
از چه رو در راه من افکند سنگ

بايد اين سنگ از ميان برداشتن
راه روشن در برابر داشتن

گر شوي يک لحظه با من همسفر
هم در آن يک لحظه پيش آيد خطر

همعنان من شدن، کار تو نيست
توشه اين راه در بار تو نيست

در خيال آنکه کاري ميکني
خويش را گرد و غباري ميکني

من نمي بينم ترا در زير پاي
تا تواني زير پاي من مياي

بار هر کس، در خور ياراي اوست
موزه هر کس براي پاي اوست

در پناه من ايمن است ز رنج
شاه، گر خفته يا که بيدار است

همگي بر در منند گداي
هر چه مير و وزير و سالار است

با منش هيچ حيله در نگرفت
گرچه شبگرد چرخ، غدار است

پايه گفت اينقدر بخويش مناز
در و ديوار و بام، بسيار است

معرفت هر چه هست در معني است
نه درين صورت پديدار است

همه پروردگان آب و گلند
هر چه در باغ از گل و خار است

نکو کار شو تا تواني، که دائم
نمانداست در روي نيکو، نکوئي

که چرا در صف ما بنشستي
تو ز يک راهي و ما از يک راه