ديوان بيدل دهلوي

سرمايه آگاهي گر آينه داريهاست
در ما و تو چيزي نيست نزديکتر از دوري

در مشرب کمظرفان بيمغزي فطرت بود
پر کرد صدا آخر پيمانه منصوري

هر کار که پيش آيد انگار که من کردم
زين بيش محو طاقت در عالم معذوري

ملکيست شکست دل از ساز وفا مگسل
مو چين دگر دارد در کاسه فغفوري

دميده است ز زنجير بال وحشت موج
بود رهائي ما در خور گرفتاري

شد نوبهار و مانفشانديم گردبال
در سايه گلي به نسيم وزيده ئي

در حيرتم براحت منزل چسان رسد
راهي بچشم آبله پا نديده ئي

دوستان اين خاکدان چون من ندارد ديگري
خانه در زيرزمين بنياد و نقش پا دري

مردم و ياد مرا بر من نکرد آن مست ناز
در غبارم داشت استقبال پابوسش سري

خواب راحت در تلاش مخمل و سنجاب سوخت
زير پهلو داشتم چون ناتواني بستري

در ادبگاهي که حرف تيغش آيد بر زبان
گردن من بين اگر خواهي زموهم لاغري

(بيدل) از مقدار ظرف خود نميبايد گذشت
وعظ مستان در خط پيمانه دارد منبري

آنکه در يکتائيش وهم دوئي را راه نيست
چون کنم يادش مقابل ميشوم با عالمي

گريه گو خجلت فروشيهاي عرض درد اوست
از عرق در پرده هاي ديده ميدزدم نمي

چون هلالم دستگاه عاجزي امروز نيست
در عدم بر استخوانها جبهه ميديدم خمي

با کمال عجز (بيدل) بي نيازي جوهريم
در شکست ما کلاه آرائي ئي دارد خمي

جان سختي حرص اينهمه مقدور که باشد
زد بر کمرت بار دل و در ننشستي

بهيچ آهنگ عرض مدعا صورت نمي بندد
چو مضمون بلند افتاده ام در خاطر لالي

طپش در طبع امواجست سعي گوهر آرائي
تبي دارم که خواهر ريخت آخر رنگ تبخالي

تحير نسخه ها شسته است در چشم سفيد من
همين يک صفحه دارد جزو استعداد قرباني

فراغ دارد از اسلام و کفر غره جاه
يکيست سبح و زنار در سليماني

بهر جا چاره ميجستند مجروحان الفت را
فتيله در دهان زخم بود انگشت حيراني

در بر بسته ميگويد رموز خانه ممسک
سواد تنگي دل روشنست از چين پيشاني

شمار عقده دل همچنان باقيست در زلفش
گر انگشتت شود تا شانه خشک زسبحه گرداني

نشسته ام بادبگاه مکتب تحقيق
هزار اسم گره بسته در معمائي