خسرو نامه عطار

بمانده جمله شب چون ستاره
عجب در صورت آن نقش پاره

بدل ميگفت ايدل چندم از تو
که در بندست يک يک بندم از تو

زتاج و تخت يکسويم فگندي
چو زلف دوست در رويم فگندي

شدي از دست و در پاي او فتادي
مراد خويش را برباد دادي

چو بشنود آن سخن خسرو چنان شد
که از شادي دلش در برتپان شد

چو بي غم کارش آخر راست افتاد
زهي شادي که در ره خواست افتاد

بدل ميگفت کاي دل، مرد درويش
چرا آخر نخواهد گنج در پيش

چو بر خود خواند مشتي پند و امثال
جنيبت بر نشست و رفت در حال

چو چشمش بر جمال شاه افتاد
بخدمت پيش شه، در راه افتاد

فلک در گاه شه را آستان باد
زمين بد خواه او را آسمان باد

چو در هر علم عالي گوهر آمد
زهر يک همچو گوهر بر سر آمد

بگو چون فکر دور انديش داري
خموشي خود بسي در پيش داري

چو شه در چهره گلرخ نگه کرد
گل از کين هر دو ابرو پر گره کرد

زماني خاک ره بر فرق کردي
زماني جامه در خون غرق کردي

نه ديده يک نفس بي آب بودش
نه در بستر زماني خواب بودش

گهي سيلاب بست از چشم بر خويش
گهي چون آتشي افتاد در خويش

گهي از بام راه در گرفتي
دگر ره راه بام از سرگرفتي

و گر شب خود شب مهتاب بودي
که داند کوچسان در تاب بودي

نکردي بام را باران چنان تر
که کردي نرگسش در يک زمان تر

زبس کان ماه گرد بام و در گشت
همه شب مرغ و ماهي زو بسر گشت

چو گردبام ماندي پاي در گل
دگر ره سوي درشد دست بر دل

زماني آب زد از چشم بر در
زماني خاک ريخت از عشق بر سر

کنيزي را بخواند و کار فرمود
بزودي بام و در مسمار فرمود

برفتش دايه و حالي مي آورد
تني چندش ز خوبان در پي آورد

چو زد صدگونه دردش دست درهم
فرو شد گلرخ سرمست در غم

زبان بگشاد کاخر خرمنم سوخت
زخون دل همه خون در تنم سوخت

ز يک يک مژه چندان اشک بارم
که ياران را از آن در رشک آرم

شبم را گر اميد روز بودي
کجا چندين دلم در سوز بودي

بدان آبي که از چشم گنه کار
فروريزد چو تنگش در کشد کار

بدان خاکي که زير خون بودتر
که دارد کشته مظلوم در بر

بپيش تخت در بستر فگنده
بر آن بستر گل تر سر فگنده

جواني ديد دستاري بسر بر
کتاني همچو برگ گل ببر در

سر زلفش زعنبر حله در بر
وزان هر موي را صد فتنه درسر

بيا تا خاک او در ديده گيريم
چرا او را چنين دزديده گيريم

بکردار تو بيحاصل دلي نيست
چو خواهي کرد در آبم گلي نيست

دل و عقل از پي اين روز بايد
صبوري در ميان سوز بايد

چو خورشيد از خم گردون در آمد
ز زير چرخ سقلاطون برآمد

بر گل رفت خسرو از پگاهي
که در گل از پگاهي به نگاهي

چو در دهليز آن ايوان باستاد
دلش از اشک سيلابي فرستاد

بآيين باش و سر در پيش افگن
نظر بر پشت پاي خويش افگن

بگفت اين و بدان دهليز در رفت
بر آن سرو قد سيمبر رفت

بسي با دل دم از راه جدل زد
که هرمز را طبيبي در بدل زد

اگر او هرمز مدهوش بودي
کجا در پيش گل خاموش بودي

گراز انجم شود گردون شکفته
کجا مه در ميان گردد نهفته

چو او پر سوخت دل در بر ازان سوخت
کدامين دل چه ميگويم که جان سوخت

در اين دردي که دارم مرد من اوست
بهر رويي طبيب درد من اوست

ز دست دل بلايي بيشم آمد
ز سر در پيش پايي پيشم آمد

چو جايي بود خالي و کسي نه
خصوصا در ميان دوري بسي نه

درين انديشه چون آشفته حالي
در افگند از سر رمزي سوالي

بدو گفت اي سبک پي از کجايي
که داري در دل ما آشنايي