الهي نامه عطار

که گاه آن لوح بنگارد در آغاز
گهي آن نقش کلي بسترد باز

در اين نظاره بود او روزگاري
بجز اثبات و محوش نيست کاري

دل آن بهتر کز آن در بند نبود
که آن هم بيش روزي چند نبود

اگر چه ذوق دنيا بي شما راست
وليکن در بقا چون آن نگار است

سر مردان عالم مصطفي بود
ببين تا در ره دنيا کجا بود

چو اندر ملک درويشي سر افراخت
قباي مسکنت را در بر انداخت

چو پيش آمد ابوبکر و عمر نيز
پيمبر خواند زهرا را به در نيز

بدو گفتا جهازت هر چه داري
چنان خواهم که در پيش من آري

يکي چادر و ليکن هفت پاره
همه بنهاد و آمد در نظاره

اسامه گفت من آن کاسه آنگاه
گرفتم در کف و برداشتم راه

فلک کوژ است از سر تا به پايش
نيابي راستي در هيچ جايش

فلک بر خون مردان چرخ زن شد
ز دلوش حلق مردان در رسن شد

فلک را قصد جان تو از آنست
که با تو پاي گاوش در ميانست

زمين بر گاو مانده دشمن تست
که دائم گاو او در خرمن تست

گوي گاوي در او گوئي بر اين گاو
فلک چوگان که يابد يک نفس داو

نکوکاري نکردي اي نگونکار
که در بازو کني شيري از اين کار

تويي اي شصت ساله تيره حالي
که اين شش روزه کردت در جوالي

چه گر امروز پير ناتواني
ولي در گور طفل آن جهاني

مراگويد ندارم بوس تو دوست
که پنبه در دهان مرده نيکوست

اگر داري سرت درگل چه شوئي
سرت در گل نخواهد ريخت گوئي

اگر در شرک ميري واي برتو
که خون گريند سرتا پاي بر تو

کسي عمري درايمان ره سپرده
در آخر چون بود کافر بمرده

چون بود آن شيخ سالي شصت و هفتاد
ز بعد آن مگر در نزع افتاد

چنين گفت او که من شوريده ايمان
نخواهم در بر جمعي مسلمان

نه چندان عقبه در پيش است آنجا
که هرگز راه انديش است آنجا

از آن وادي که در وي بيم جانست
اگر خونين شود جان جاي آنست

چه دريائيست اين در جان پديدار
نه سر پيدا و نه پايان پديدار

هزاران جان اگر خون شد در اين راه
ولي زان جمله جاني نيست آگاه

که ميداند که هر دل چون چراغي
چه سودا مي پزد در هر دماغي

يکي گفت اي امام آن جهاني
چرا پشتت دو تا شد در جواني

بدو گفتم که شيخا اين چه حالست
زبان بگشاد کايمان در زوالست

به پنجه سال در خون گشته ام من
کنون از تيغ مرگ آغشته ام من

خطاب آمد که تو مردود مائي
تو زين در دور شو ما را نشاني

چراغي را که بادي در ربودست
همان انگار کو هرگز نبودست

ترا گر نيز کار افتد بزودي
در اين معني نه کمتر از جهودي

يکي پير معمر بود در شام
که او توريت ميخواندي بهنگام

چو پيش مسجد پيغمبر آمد
انس ناگاه از راهي در آمد

چنان پنداشت آن مرد معمر
که صديق است در پيشان پيمبر

عمر گفتش که اين گريه نه زانست
که با تو هيچ خرده در ميانست

نه چندان ريختش از ديده باران
که ابر از ديده ريزد در بهاران

زو اشوقاه و واويلاه آن روز
ز سر در ماتمي نو گشت جان سوز

علي الجمله چو آخر سوز کم شد
در آمد عقل ودل را زور کم شد

علي گفتا که يارد شد بر او
که شد يکبارگي بسته در او

همه ياران در آن اندوه و محنت
شدند آخر بر خاتون جنت

کسي آندر بزد بانگي بر آمد
که ما را روز رفت و شب در آمد

که ميکوبد در چون من اسيري
نشسته بر سر کهنه حصيري

که ميکوبد در چون من حزيني
گشاده مرگ بر جانم کميني

پدر بگشاد مهر از حقه لعل
در افشان گشت و کرد اين قصه را نقل

که آب برگ شاخي در فلان جاي
اگر جمع آري و مالي تو بر پاي

در انگشتش يکي انگشتري بود
که نقدش بيشتر از مشتري بود