ديوان عطار

تو همي خواهي که هر تابي اندر زلف توست
همچو زلف خويش در کار پريشاني دهي

حلقه بر در مي زنند و مي روند
نيست از ايشان کسي را آگهي

گر مرا در دوستي تو ز چشم
اشک ريزد نام من دشمن نهي

گر بگريم تر شود دامن مرا
تو مرا در عشق تر دامن نهي

ور دهي در عمر خود بار جمال
بار غم بر جان مرد و زن نهي

قصد کني چون در آينه نگري تو
کز لب خود زاينه شکر بربايي

در رخ من ننگري به ديده رحمت
بلکه بدان بنگري که زر بربايي

اي عجب گرچه مانده ام تنها
مانده ام در ميان غوغايي

کارم اکنون ز دست من بگذشت
که در افتاده ام به دريايي

ز بس کز عشق تو در خون بگشتم
نه کفرم ماند و نه ايمان کجايي

بس که خفتند عاشقان در خون
تا تو از رخ نقاب بگشايي

در حجابيم ما ز هستي خويش
ما نهانيم و تو هويدايي

دردي کش درد ما در راه کسي بايد
کو هست چو سربازان جان داده به رسوايي

تو زاهد و مستوري در هستي خود مانده
تا نيست نگردي تو کي محرم ما آيي

با چشم پر آب پاي در آتش
بر خاک نشسته باد پيمايي

چون گوي بمانده در خم چوگان
سرگشته شده سري و نه پايي

هر روز ز تشنگي چو آتش
بي واسطه در کشيده دريايي

عطار ز عشق او سرگشته و حيران شد
در دير مقيمي شد دين داد به ترسايي

دلا در راه حق گير آشنايي
اگر خواهي که يابي روشنايي

در افتادي به درياي حقيقت
مشو غافل همي زن دست و پايي

وگر همچون که يوسف خود پسندي
کشي در چاه محنت ها بلايي

امروز دگر هستم دردي کشم و مستم
در بتکده بنشستم دين داده به ترسايي

ناگه ز درون جان در داد ندا جانان
کاي عاشق سرگردان تا چند ز رعنايي

چون در خور او نمي توان شد
بر بوي وصال او چه پويي

خون مي خور و پشت دست مي خاي
گر در ره درد مرد اويي

يارب چه آفتابي کاندر دو کون هرگز
در چشم جان نيايد مثلت به خوبرويي

گر صد هزار قرن همه خلق کاينات
فکرت کنند در صفت و عزت خدا

جايي که آفتاب بتابد ز اوج عز
سرگشتگي است مصلحت ذره در هوا

وانجا که کوس رعد بغرد ز طاق چرخ
زنبور در سبوي نوا چون کند ادا

در دست چرخ مصقله ماه نو نهد
تا اختران آينه گون را دهد جلا

خواهي که در بقاي حقيقي رسي به کل
از هستي مجازي خود شو به کل فنا

در نافه دم چو نيستي خود صواب ديد
پر مشک شد ز نافه دم آهوي خطا

گر تو زبان بخايي و خونش فروبري
در زير پرده با تو نگويند ماجرا

گويند پشه بر لب دريا نشسته بود
در فکر سرفکنده به صد عجز و صد عنا

در آشناي خون دلي دل به حق سپار
تا حال خود کجا رسد اي مرد آشنا

جاويد در متابعت مصطفي گريز
تا نور شرع او شودت پير و مقتدا

در پيش او که غاشيه کش بود جبرئيل
هم انبيا پياده دويدند و اصفيا

از انبيا چو مشعله طرقوا بخاست
در عرش اوفتاد از آن طرقوا صدا

چل شب درين حريم به خلوت چله نشين
تا محرم حريم شوي در صف صفا

درباخت مال و دختر در پيش يار غار
جان هم بباخت اينت نکو يار بي دغا

گر تو قبول مي نکني در خلافتش
واجب کند ز منع تو تکذيب اوليا

چون مصطفاش در اسدالله مثال داد
طغراي آن مثال کشيدند لافتي

چون در ثنات افصح آفاق دم نزد
لااحصيي بگفت و زبان بست همچو لا

در تنگناي پرده پندار مانده ام
بازم رهان ز پرده پندار تنگنا

آن سگ که در متابعت دوستان تو
گامي دو برگرفت برست از همه بلا

عطار خاک آن سگ مردان راه توست
در خاک تو نگر ز سر صدق ربنا

در عمر يک نفس که به صدقي برآمدست
حشرش بر آن نفس کن و بگذار مامضا

بر دل در دو کون فروبند از گمان
گر چشم خويش بازگشايي از آن لقا

گنج وفا مجوي که در کنج روزگار
گنجي نيافت هيچ کس از بيم اژدها

آخر بقاي عمر تو تا چند درکشد
تو در محل نيستي و معرض فنا