ديوان عبيد زاکاني

خجسته کلک تو دايم ز بحر جود و کرم
براي گوش امل در شاهوار آرد

زبان درازي از آن در چمن کند سوسن
که حرز مدح شهنشاه بر زبان دارد

سري که سر کشيئي با تو آشکارا کرد
دليکه دشمنئي با تو در ميان دارد

قضا به قصد سرش تيغ ميکشد ز نيام
قدر به کشتن او تير در کمان دارد

خجسته ذات شريف ترا که باقي باد
ز شر حادثه چرخ در امان دارد

قطره اشگ من خسته جگر در غم او
هست خوني که تعلق به سويدا دارد

صاحبا شاهد شد سرمه چشم افلاک
خاک پاي تو که در ديده ما جا دارد

راستي خواجه در اين عهد ترا شايد گفت
که زجودت همه کس عيش مهنا دارد

سزد که سر به فلک در نياورد ز علو
کسي که بنده اين شاه کامران باشد

خدايگانا گردون پير ميخواهد
که در حمايت آن دولت جوان باشد

ز بهر سائل و زاير خجسته خامه تو
گره گشاي در گنج شايگان باشد

فداي خاک در کبريات خواهد بود
عبيد را نه يکي گر هزار جان باشد

در همه کار اجتهاد از تو
نصرت از کردگار خواهد بود

در چنين دولت ار بود غماز
نافه هاي تتار خواهد بود

رفت آنکه قصد خون گوزنان کند پلنگ
با شير در نشيمن گوران کند قرار

پنهان شدند در عدم آباد جور و ظلم
تا عدل پادشاه جهان گشت آشکار

اي خسرويکه حاصل دريا و نقد کان
در چشم همت تو ندارند اعتبار

اقبال بنده ايست وفادار بر درت
در حضرت تو مانده ز اجداد يادگار

کوه بلند مرتبه کز حلم دم زند
بحر گشاده دل که دهد در شاهوار

از رعد کوس در سر گردون فتد طنين
وز برق تيغ بر دل شيران فتد شرار

پيکان آب داده کند رخنه در زره
نوک سنان نيزه ز جوشن کند گذار

گرد از يلان برآرد و افغان ز پردلان
بازوي کامکار تو در قلب کارزار

تيغت ز خون پيکر گردان در آنزمان
از کشته پشته سازد و از پشته لاله زار

دارد بسي اميد به عالي جناب تو
اي هر که در جهان به جنابت اميدوار

تا آب درگذر بود و باد در مسير
تا کوه راسکون بود و خاک را قرار

نرگس مخمور را رعشه بر اعضا فتد
بس که به وقت سحر آب خورد در خمار

ظالم نفس خود است هرکه در اين روزگار
انده پيمان خورد مي نخورد آشکار

در پي اميد بود چند توان داشتن
بر سر راه اميد ديده اميدوار

در صف جنگ آنزمان افکند از گرد راه
تيغ جهانگير شاه زلزله بر کوهسار

همچو غواصان در اين درياي موج سيمگون
غوطه ميزد نور مي انداخت گرد هر کنار

من مجرد از خلايق معتکف در گوشه اي
کرده از روي فراغت کنج عزلت اختيار

غرفه درياي حيرت مانده در گرداب فکر
بر تماثيل فلک بگشوده چشم اعتبار

شهرياران همعنان و شهسواران در رکاب
شير گيران بر يمين و شير مردان بر يسار

نقد هر دولت که در گنجينه افلاک بود
کرده گنجور قضا بر قبه چترش نثار

صباح عيد بده ساغريکه در رمضان
بسوختيم ز تسبيح و زهد و استغفار

دميکه بي مي و معشوق و ناي ميگذرد
محاسب خردش در نياورد به شمار

هم از مآثر رمحش ستاره در لرزه
هم از منافع کلکش جهان پر از ايثار

باز آمد از نسايم و الطاف ايزدي
در بوستان دهر گل خرمي به بار

شاها در اين ميان غزلي درج ميکنم
تا باشد اين طريقه ز داعيت يادگار

بر خيل دل ز طره هندو گشا کمين
در ملک جان به غمزه جادو فکن شکار

دامن ز صحبت من بيچاره در مکش
دست عبيد و دامن لطف تو زينهار

دست در زن به دامن گل و مل
مي سرا هر دمي سنائي وار

آسمان بر در تو چون حلقه
اختران تخته هاش را مسمار

در اين حديقه زنگار نسر طاير چرخ
به بوي ريزه خوان تو ميکند پرواز

فراز تخت چو تو شاه کامکار نديد
سپهر اگرچه بسي گشت در نشيب و فراز

کسي که روي بدين دولت آستان دارد
در سعادت و دولت شود برويش باز

در تو قبله حاجات اهل عالم باد
چنانکه کعبه اسلام قبله گاه نماز

در اين ميان غزلي درج ميکنم زيرا
ز جنس شعر، غزل به براي دفع ملال

گذشتم از بر شش دير و قلعه اي ديدم
يکي برهمن دانا در او گرفته مقام

فلک ز تمشيت اوست در مسير و مدار
زمين ز معدلت اوست با قرار و قوام