جام جم اوحدي مراغي

در نهاني انار و سيبش داد
تا به تلبيس خود فريبش داد

خر زه خويش در وعا مي کرد
هر دمي بر اخي دعا مي کرد

نقد خود را به دست کس مسپار
که پشيمان شوي در آخر کار

به کمانخانها مهل فرزند
حلق خود چون کمان مکن در بند

هر که او را درست باشد پس
نزود در قفاي کودک کس

عجب در روي خود رها نکند
طاعت خويش پر بها نکند

شب شود، سر به سوي خانه نهد
هر چه حق داد در ميانه نهد

زانکه نظم جهان ز پيشه ورست
هر نظامي که هست در هنرست

خوب گفت اين سخن چو در نگري:
کار علمست و پيشه برزگري

گر نخواهي تو نور علم افروخت
در تنور اثير خواهي سوخت

يا اديب محلتي پر شور
تا کند علم خويشتن در گور

يا در افتد به وعظ و دقاقي
تا نماند ز علم او باقي

گر نه تسليم کردمي در حال
مرغ ريش مرا نهشتي بال

همه نزديک خلق و دور از خويش
به توکل نشسته سر در پيش

همره عقل و يار جان علمست
در دو گيتي حصار جان علمست

در حيل دفتر و کتاب که ساخت؟
يا به تزوير فصل و باب که ساخت؟

عالمي، بر در امير مرو
اين چه رفتن بود؟ بمير، مرو

چند گردي چو آب و چون آذر
موزه در پاي کرد، سر چادر

شقه اي گر ز خيمه باز کند
سرت از شوق در نماز کند

در بر آن چلنگ زر بفته
اي بسا دل که شد به هم رفته

پرده را داغ بر دل آن بت کرد
خيمه را پاي در گل آن بت کرد

در خروش آمدن به قوت جهل
تا کسي گويد: اينت مردي اهل

جيفه باشد که خواجه ميل کند
چو نظر در جحيم و ويل کند

تا نگردي تو مجتهد در دين
ننويسي جواب کس به يقين

گر بزي چند ريش شانه زده
چنگ در حجت و بهانه زده