ديوان صائب

ميرساند رزق هرکس را بقدرظرف،حق
هست در خورد دهان کودکان مجراي شير

شکوه باشد حاصل نيکي به کافرنعمتان
در دل مادر کند خون طفل بدخو جاي شير

عمر فرصت درگذارووقت پرواز ست تنگ
در حريم بيضه بال و پر فشاني ياد گير

گر بود چون غنچه گل صد زبانت در دهان
سرفروبردر گريبان ،بي زباني ياد گير

در رگ زنار تاب ودر دل سبحه است تار
از دل خوش مشرب ماخوش عناني يادگير

گوش سنگين، سنگ دندان سبک مغزان بود
هر چه در حق تو گويد مدعي نشنيده گير

چون به ارباب بصيرت عرض دادي جنس خويش
در ترازوي قيامت خويش راسنجيده گير

نيست صائب حاصلي اين عالم پرشور را
در زمين شور تخم خويش را پاشيده گير

نيست ازعزلت غرض زهاد را جز صيد خلق
عنکبوتان را مگس در غار دارد گوشه گير

حسن عالمگير او خورشيد عالمتاب را
از حيا در رخنه ديوار دارد گوشه گير

از تريهاي فلک دل درحجابت غفلت است
در نيام اين تيغ رازنگارداردگوشه گير

در سياهي يافت صائب خضر آب زندگي
هيچ داماني بغير از دامن شبهامگير

سفيديهاي مو غماز گردد رو سياهي را
که باشد در ميان شير خالص موي رسواتر

يکي صد مي شود در پرده شب دزدراجرائت
به دور خط مشکين ،خال طرارست گيراتر

گزيدم راستي تاايمن از زخم زبان گردم
ندانستم که آتش در نيستان است گيراتر

به دنيا بيش مي چسبند پيران درکهنسالي
که خار خشک در تسخير دامان است گيراتر

در ايام خزان صاف است آب جويها صائب
زلال زندگي درموسم پيري است بي غش تر

درآغوش گلم ازغنچه خسبان برون در
ندارداين گلستان شبنم ازمن پاکدامانتر

نشد سنگ ملامت از دويدن مانع مجنون
که در کهسارها سيلال مي باشد شتابانتر

مبين گستاخ در رخسار شرم آلوده خوبان
که باشد درنيام اين تيغ بي زنهار عريانتر

تمنا در دل مرغ قفس بسيار مي باشد
نسازد تنگدستي آرزوراتنگ ميدانتر

زگنج اندوختن گفتم شود طول امل ساکن
ندانستم که در گوهر شود اين رشته پيچانتر

بود در زيرلب پيوسته منزل جان عاشق را
نباشد رفتني راهيچ جا از آستان بهتر

اگر از نوبهاران برگ سبزي نيست دربارت
رخ زردي به دست آور در ايام خزان آخر

اگر در کعبه نتواني رسيدن از گرانجاني
مده از دست صائب دامن سنگ نشان آخر

دل آگاه بر صبح نخستين مي برد غيرت
که دارد در بساط عمر اميد دم ديگر

پريشان سير ناقوسي ز دل در آستين دارم
که آوازش برآيد هردم از بتخانه ديگر

در گرانجان نکند پند و نصيحت تأثير
پاي خوابيده به فرياد نگردد بيدار

در کمان قصد اقامت نکند صائب تير
قد چو خم گشت دل از عمر سبکرو بردار

خون مرده است سوداي که در او مجنون نيست
زين سيه خانه ماتم ره صحرا بردار

نقطه را دايره عيش ز پرگار بود
سر سودازده را در قدم او بگذار

منه آينه به زانو چو زنان گر مردي
غنچه شو،روي در آيينه زانو بگذار

روي در دامن صحرا کن و از حلقه زلف
طوق چون فاخته برگردن آهو بگذار

نيست صائب به زر و سيم گران باده لعل
صرفه در کوي خرابات بيک سو بگذار

سر در اين باديه چون ريگ روان ريخته است
بي تائمل به بيابان جنون پا مگذار

مي کني گوشه نشينان جهان را بدنام
اثر از نام در اين نشأه چو عنقا مگذار

گوشه اي گير در ايام کهنسالي ها
خرمنت پاک چو گرديد به صحرا مگذار

در دهنها ز رسيدن ثمر خام افتد
گرنه اي خام، تن خود به رسيدن مگذار

هرکه از پوست در آغاز نيامد بيرون
همچو بادام نپيوست به قند آخر کار

جان محال است که در جسم بماند جاويد
مي رهد يوسف بي جرم زبند آخر کار

همت آن نيست که آتش نزند در عالم
مي جهد برقي ازين ابر بلند آخر کار

کاش در جوش گل از خاک مرا بر مي داشت
پرو بالي که به فرياد رسيدآخرکار

ابر خشکي است که در شوره زمين مي گردد
باگل روي تو شادابي مهتاب بهار

عقل پيري ز من ايام جواني مطلب
که در ايام خزان صاف شود آب بهار

در حبابي چه پر و بال گشايد طوفان ؟
ظرف بلبل چه کند بامي سرجوش بهار؟

حيف و صد حيف که در راه نسيم سحري
خويش را خاک نکرديم درين فصل بهار

با دو صد خرمن اميد، ز غفلت صائب
تخم در خاک نکرديم درين فصل بهار

حرف آن طره طرار در افکن به ميان
موکشان راز مرا بر سر بازار بيار

دل بپرداز ز هر نقش که در عالم هست
بعد ازان آينه پيش نظر يار بيار

جام در دور به اندازه مخمور بيار
پيش آشفته دماغان سرپرشور بيار