ديوان صائب

بس که جان در طلبت راهروان افشاندند
سر بسر خرده جان ريگ بيابان تو شد

چون در فيض شود قبله ارباب نياز
چاک هر سينه که از خنجر مژگان تو شد

ماند چون خرمن ناکوفته در دامن دشت
هرکه زير قدم راهروان خاک نشد

نگشودند به رويش در جنت صائب
سينه هرکه به شمشير جفا چاک نشد

پيش چشمي که نرفته است ازو آب حيا
در و ديوار جهان ديده نابينا باشد

در تنوري چه قدر جلوه نمايد طوفان؟
شور ديوانه به اندازه صحرا باشد

نکشد سر به گريبان خجالت صائب
هر که امروز در انديشه فردا باشد

نيستم عقل که مردود نظرها باشم
درد عشقم که مرا در همه دل جا باشد

هر که با دختر رز دست در آغوش کند
مي خورم خونش، اگر پنبه مينا باشد

هر که را درد طلب نيست غم رزق خورد
رزق ما در قدم آبله پا باشد

از هواي شب آدينه مجو صافدلي
درد مي در قدح آخر مينا باشد

خاک را چاشني شهد مصفا دادن
چشمه کاري است که در شان قناعت باشد

حيف و صد حيف که در حلقه اين سنگدلان
نيست گوشي که پذيراي نصيحت باشد

ديولاخي است جهان در نظر او صائب
هر که را ره به پريخانه عزلت باشد

در سپرداري سيمين بدنان آفتهاست
که گريبان صدف چاک ز گوهر باشد

در خطرگاه جهان صيد سلامت جو را
جوشني بهتر ازان نيست که لاغر باشد

بي نيازند ز دنياي دني ناموران
سکه را روي محال است که در زر باشد

ناله و آه ندارد اثري در دل عشق
تيغ آسوده ز پيچ و خم جوهر باشد

گشت در سنگ ملامت به تن زارم پنهان
رشته شيرازه جمعيت گوهر باشد

اهل مسجد ز خرابات سيه مست ترند
گردش سبحه در او گردش ساغر باشد

حرف سامان مزن اي خواجه که در کشور عشق
هرکه آهش به جگر نيست توانگر باشد

ني محال است که از بند خلاصي يابد
تا دلش در گرو صحبت شکر باشد

به ادب با همه سر کن که دل شاه و گدا
در ترازوي مکافات برابر باشد

دايم از فکر سفر پير مشوش باشد
قامت خم شده را نعل در آتش باشد

گر چه در روي زمين نيست حضوري صائب
خوش بود عالم اگر وقت کسي خوش باشد

دل بي کينه ما چون در رحمت بازست
اگر از جنگ شدي سير، درآ خوش باشد

دل ازان دورتر افتاده که واصل باشد
يار وحشي تر ازان است که در دل باشد

در مقامي که کماندار بود هوش ربا
جاي رحم است بر آن صيد که غافل باشد

استقامت بود از خاک نهادان مطلوب
عيب ديوار در آن است که مايل باشد

در نگشاده بود گوش بر آواز سؤال
دست ارباب کرم بر لب سايل باشد

به ادب باش که در دفتر ايجاد جهان
هيچ فردي نتوان يافت که باطل باشد

خود فروشان ز خريدار توانگر نشوند
شمع را نعل در آتش پي محفل باشد

مي خلد در دل مغرور مرا چون سوزن
بخيه زخمم اگر رشته مريم باشد

کي به فردوس دهد چهره گندم گون را؟
هرکه در سلسله نسبت آدم باشد

خون ما چيست که عشق تو بود تشنه او؟
چشم خورشيد چرا در پي شبنم باشد؟

هرکه را مي نگري مرکز پرگار غم است
کيست در دايره چرخ مسلم باشد؟

دم آبي که در او تلخي منت نبود
جگر سوخته را چشمه حيوان باشد

مي کند جلوه خورشيد قيامت داغش
راز عشق تو در آن سينه که پنهان باشد

جگر گرم نبخشند به هر سنگدلي
اين نه لعلي است که در کوه بدخشان باشد

جذبه عشق نپيچد به ملايک صائب
اين کمندي است که در گردن انسان باشد

نمک صبح در آن است که خندان باشد
بخيه ظلم است به زخمي که نمايان باشد

عکس از آيينه تصوير به جايي نرود
حسن فرش است در آن ديده که حيران باشد

صبر بر زخم زبان کردن و خامش بودن
در ره کعبه دل خار مغيلان باشد

در بساطي که خزف جلوه گوهر دارد
صرفه جوهري آن است که حيران باشد

خاک در چشمش اگر نعمت الوان خواهد
هر که را لخت دلي بر سر مژگان باشد

جگر گرم نبخشند به هر کس صائب
اين نه لعلي است که در کوه بدخشان باشد

مستي از دايره عقل برون برد مرا
گرد خوابي که کليد در زندان باشد

لعل شد شيشه ز مشاطگي دختر رز
تا چها در نظر کامل مردان باشد

دانه سوخته خاک فراموشان است
آرزويي که نهان در دل مردان باشد

مي فشاند به بزمي که در آيند چو شمع
خوشه اشکي اگر حاصل مردان باشد