ديوان امير خسرو

راند به دلها سمند، نعل در آتش فگند
تافته چون برکشيد، بر جگر ما نهاد

در صف عشاق چو لاف عياري زديد
ماتم تان واجب است، گر ز غمش جان بريد

نيست دل چون مني در خور شاهين شاه
پاره مردار من بر سگ دربان بريد

هيچ کس از باغ و بر بوي وفايي نديد
در همه بستان خاک مهرگيايي نديد

مرد ز عقد کسان در مرادي نيافت
اهل ز نقد خسان کاه ربايي نديد

هم نفسان را خرد بيخت به غربال صدق
در دل ويران شان گنج وفايي نديد

خواست شکايت کند دل ز جفاهاي عشق
همت ما را در آن عقل رضايي نديد

هستم ازان گفت تلخ در سکرات فنا
از دمت آخر دمي چاشنيي ده ز قند

دي که همي ديد روي، آينه از صورتش
اصل درون دلم نسخه در آيينه بود

دولت خسرو، که عشق در پي جانش نشست
گوهر افزون بلا نرخ بلورينه بود

در سر خسرو چنان شست خيالت که گر
کار به تيغ اوفتد، زو نتواند پريد

خاک ره خود فگن به ديده خسرو
ز آنک بنا رخنه شد، چو آب در آمد

برگ حياتم نمانده بود که ناگه
باغ خزان ديده را بهار در آمد

آنچه خرابي گذشت، وه به دهي گوي
مست و خوي آلوده و سوار در آمد

بر سر عقلم جرعه جامش
سيل به بنياد اختيار در آمد

بنده چو محمود شد، خموش که سلطان
در ره معني به جز اياز نباشد

دلبر من دوش که مهمان رسيد
در شب هجرم مه تابان رسيد

زيستنم باد مبارک که باز
در تن مرده قدم جان رسيد

ماه که در نيم بماند تمام
پيش رخت نيم تمامي بود

آينه گشته ست ز عکس سمن
آب که در زير سمن مي رود

در هوس سلسله زلف تو
عقل مبدل به جنون مي شود

عشق تو ورزيم که سلطان عقل
در کف عشق تو زبون مي شود

در دل خسرو نگر آن آتش است
کز دهنش دود برون مي شود

سوداي تست در جان، نقشت درون سينه
حرفي برون نيفتد تا سر قلم نباشد

خسرو، تو خودنشيني با عاشقان، و ليکن
در صيدگاه شيران سگ محترم نباشد