ديوان صائب

در خون دل مضايقه با غم نمي کنيم
دايم درين پياله شراب سبيل هست

در حشر، کار تشنه ديدار مشکل است
ورنه براي تشنه لبان سلسبيل هست

واصل به بحر مي شود اين جويبارها
در پاي خم شکسته شود هر سبو که هست

با تشنگي باز که در زير آسمان
دلهاي آب کرده بود، شبنمي که هست

بر مهلت زمانه دون اعتماد نيست
چون صبح در خوشي به سر آور دمي که هست

سالک اگر به دامن خود پاي بشکند
در دل کند مشاهده هر عالمي که هست

با خامشي بساز که در خاکدان دهر
چاه فرامشي است همين محرمي که هست

دردست، صبح شيب، مي خوشگوار چيست؟
در پيري اين سياه درون اين نگار چيست؟

در پرده حباب هوا نيست پايدار
دلبستگي به اين نفس متسعار چيست؟

در حفظ جسم اين همه فکر محال چيست؟
غير از شکست، عاقبت اين سفال چيست؟

انگار عيد آمد و نوروز هم رسيد
جز طي عمر در گره ماه و سال چيست؟

آب گهر براي گهر ترجمان بس است
گر در تو هست حالتي، اظهار حال چيست؟

در گلشني که خرمن گل مي رود به باد
دلبستگي به خار و خس آشيانه چيست؟

چون در ميان کنار گرفتن ميسرست
از حسرت کنار، غم بيکرانه چيست؟

چشم تو فارغ است ز عرض نياز ما
در خواب ناز رفته چه داند فسانه چيست؟

صائب مجو کدورت خاطر ز عارفان
غير از صفاي وقت در آيينه خانه چيست؟

اي صبح، آه سرد تو در انتظار کيست؟
زخم دو تيغه باز تو از ذوالفقار کيست؟

در وصف صبح، اين سخنان چو آفتاب
جز کلک صائب از قلم مشکبار کيست؟

از حيرت است در جگر سنگ پاي من
هر دم مرا به عالم ديگر برنده کيست؟

گر آفتاب عشق کشد روي در نقاب
اين ميوه هاي خام جهان را پزنده کيست؟

(در بحر فکر از سر اخلاص مي روم
باشد يتيم اگر گهر من غريب نيست)

(در شمع بين که چون سرش افتاد زير پا
يک پله فراز جهان بي نشيب نيست)

دل مي برد ز کف در و ديوار خانه ات
گلميخ آستان تو بي عندليب نيست

از اشک و آه خويش نديدم نتيجه اي
در طالع شرار و دخان بازگشت نيست

در واديي که قطع اميدست چاره ساز
دردي که بي دوا نشد آن را علاج نيست

راضي نمي شوند به گنج از دل خراب
در ملک عشق برده معمور باج نيست

انديشه صواب و خطا فرع خواهش است
تدبير در مقام رضا احتياج نيست

در تنگي دل است شکرخنده ها نهان
اين غنچه را به باد صبا احتياج نيست

درمانده ام به دست دل هرزه گرد خويش
در دست باد برگ خزان را علاج نيست

تن در کشاکش فلک سفله داده ام
جز پيروي دست، کمان را علاج نيست

در چار باغ دهر نسيم مراد نيست
از ششدر جهات، اميد گشاد نيست

در راه ابر، تخم تمنا نکشته ام
کشت مرا ملاحظه از برق و باد نيست

آن را که جذب عشق برون آرد از وطن
چون ماه مصر در گرو خيرباد نيست

در مکتبي که ساده دلان مشق مي کنند
رخسار صفحه نقش پذير مداد نيست

در عهد شيب، شکوه نسيان چرا کنم؟
کم نعمتي است اين که جواني به ياد نيست؟

ما را به بخت شور خود اي دوست واگذار
بادام تلخ در خور آغوش قند نيست

در چشم عاشقي که زبان دان ناز شد
چين جبين يار، کم از ماه عيد نيست

در سوختن بلند نشد دود اين سپند
چون من کسي ز نشو و نما نااميد نيست

چندين هزار صيد درين دشت پر فريب
در خاک و خون تپيده و پيکان پديد نيست

در جوش و ذره، چشمه خورشيد گم شده است
از موج تشنه، چشمه حيوان پديد نيست

دل واله نظاره و دلدار در حجاب
آيينه محو و چهره جانان پديد نيست

دل در ميان داغ جگرسوز گم شده است
از جوش لعل، کوه بدخشان پديد نيست

بيرون بر از سپهر مرا، روشني ببين
نور چراغ در ته دامان پديد نيست

بند خموشي از دهن من گرفته اند
در عالمي که هيچ زبان دان پديد نيست

صائب به شهرهاي دگر رو مرا ببين
اين سرمه در سواد صفاهان پديد نيست

چون موجه سراب اسير کشاکش است
پايي که در مقام رضا استوار نيست

پيداست چيست لنگر مشت غبار ما
در عالمي که کوه گران پايدار نيست

(با حکمم ايزدي چه بود گير و دار خلق؟
خاشاک را در آب روان اختيار نيست)

(در هيچ سينه نيست که نشکسته ناخني
يک داغ سر به مهر درين لاله زار نيست)

در دست اگر چه هست به ظاهر عنان مرا
چون طفل نوسوار مرا اختيار نيست